Η απότομη άνοδος της τιμής του χρυσού από το τέταρτο τρίμηνο του 2022 οφείλεται σε μια σημαντική διαρθρωτική αλλαγή, η οποία επηρεάζεται από δύο επιπρόσθετους παράγοντες. Σύμφωνα με την Economic Research της Alpha Bank, το 2024 και το 2025 οι τιμές του χρυσού έφτασαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, ενώ τα αποθέματα χρυσού που κατείχαν οι κεντρικές τράπεζες πλησίασαν τα επίπεδα της εποχής του Bretton Woods.
Τα τελευταία 15 χρόνια, οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν την τιμή του χρυσού περιλαμβάνουν τη συναλλαγματική ισοτιμία του αμερικανικού δολαρίου, τις πραγματικές αποδόσεις των ομολόγων και τη ζήτηση από ιδιώτες επενδυτές. Ιστορικά, η πορεία του χρυσού είναι στενά συνδεδεμένη με την πορεία του αμερικανικού νομίσματος, το οποίο είναι παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα. Έτσι, η αδυναμία του δολαρίου τα τελευταία χρόνια έχει ωθήσει την τιμή του χρυσού προς τα πάνω. Όταν οι πραγματικές αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων είναι χαμηλές, το κόστος ευκαιρίας διακράτησης χρυσού μειώνεται, αυξάνοντας τη ζήτησή του. Αντίθετα, όταν οι πραγματικές αποδόσεις είναι υψηλές, ο χρυσός γίνεται λιγότερο ελκυστικός.
Ωστόσο, τα τελευταία δύο χρόνια, παρά την αύξηση των πραγματικών αποδόσεων, οι τιμές του χρυσού δεν έχουν μειωθεί, όπως συνέβαινε στο παρελθόν. Αντίθετα, το πολύτιμο μέταλλο έχει κερδίσει έδαφος, υποδηλώνοντας την αυξανόμενη ελκυστικότητά του ως εναλλακτική επιλογή στα ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου. Η ζήτηση από ιδιώτες επενδυτές, ειδικά μέσω χρηματιστηριακά διαπραγματεύσιμων αμοιβαίων κεφαλαίων χρυσού (Gold ETFs), έχει συμβάλει στην άνοδο της τιμής του χρυσού σε ιστορικά υψηλά.
Οι παραπάνω παράγοντες δεν επαρκούν για να εξηγήσουν την απότομη άνοδο της τιμής του χρυσού από το τέταρτο τρίμηνο του 2022. Έχουν σημειωθεί διαρθρωτικές αλλαγές, κυρίως λόγω δύο επιπρόσθετων παραγόντων. Πρώτον, οι γεωπολιτικές εντάσεις. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού, οι κεντρικές τράπεζες παγκοσμίως αγοράζουν χρυσό με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων δεκαετιών, ιδιαίτερα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή. Αυτό υποδηλώνει ότι οι γεωπολιτικές παράμετροι επηρεάζουν τις αποφάσεις των κεντρικών τραπεζών να επενδύσουν σε χρυσό.
Δεύτερον, τα αυξανόμενα δημοσιονομικά ελλείμματα και οι ανησυχίες για το δημόσιο χρέος. Πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, αντιμετωπίζουν υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα και δημόσιο χρέος. Το υπέρογκο χρέος και τα υψηλότερα επιτόκια έχουν προκαλέσει αμφιβολίες σχετικά με τη βιωσιμότητά του, οδηγώντας ορισμένους επενδυτές να στραφούν στον χρυσό ως αντιστάθμισμα έναντι του κρατικού κινδύνου. Εν μέσω υψηλής παγκόσμιας αβεβαιότητας, οι κεντρικές τράπεζες επιστρέφουν σε ένα ιστορικό μοτίβο που αναδεικνύει τον ρόλο του χρυσού ως ασφαλούς περιουσιακού στοιχείου. Το πολύτιμο μέταλλο παραμένει σημαντικό εργαλείο για τη διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου και τη διαχείριση κινδύνου, με την απόδοσή του τα τελευταία δύο χρόνια να ξεπερνά τις προσδοκίες, λόγω διαρθρωτικών μετατοπίσεων.