Η κοινωνική συνοχή, η ανάπτυξη υποδομών, η πολιτική προστασία, η καινοτομία και ανταγωνιστικότητα, ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η πράσινη ανάπτυξη είναι οι έξι στρατηγικοί τομείς που θα χρηματοδοτηθούν με σχεδόν 13 δισ. ευρώ από το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2026 – 2030. Ο αρχικός προϋπολογισμός του Προγράμματος ανέρχεται σε 12,827 δισ. ευρώ, ενώ με την υπερδέσμευση θα φτάσει σε 16,198 δισ. ευρώ. Αυτοί οι πόροι θα αξιοποιηθούν για νέες αναπτυξιακές παρεμβάσεις σε όλη την επικράτεια, καθώς και για την υποδοχή της πενταετούς δαπάνης έργων που χρηματοδοτούνται αποκλειστικά από εθνικούς πόρους.
Επιπλέον, θα χρησιμοποιηθούν για τη μεταφορά έργων ενταγμένων στο ΕΠΑ 2021-2025 με μηδενική ή περιορισμένη επιλέξιμη δαπάνη, με στόχο την ωρίμανση και την ένταξή τους στο ΕΠΑ 2026-2030. Η στρατηγική της υπερδέσμευσης αποσκοπεί στη διασφάλιση της πλήρους απορρόφησης των διαθέσιμων πόρων, αντισταθμίζοντας πιθανές καθυστερήσεις ή ματαιώσεις έργων.
Όπως αναφέρεται στο σχέδιο που έθεσε σε δημόσια διαβούλευση ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης, το ΕΠΑ 2026-2030 διαμορφώνεται με βάση το στρατηγικό σχέδιο της χώρας για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της ανθεκτικότητας της ελληνικής οικονομίας, την εδραίωση μιας κοινωνικά δίκαιης ανάπτυξης, και τις ετήσιες και μεσοπρόθεσμες δημοσιονομικές δυνατότητες. Η διαβούλευση θα διαρκέσει έως τις 13 Νοεμβρίου.
Σχετικά με την κατανομή του προϋπολογισμού, τα Τομεακά Προγράμματα (ΤΠΑ) θα λάβουν 8,737 δισ. ευρώ (68,11% του ΕΠΑ), τα Περιφερειακά Προγράμματα (ΠΠΑ) 2,5 δισ. ευρώ (19,49%), και τα Ειδικά Προγράμματα 1,590 δισ. ευρώ (12,40%). Η κατανομή αυτή αποδεικνύει τον κεντρικό χαρακτήρα του προγράμματος, με τα Τομεακά Προγράμματα να απορροφούν το 68% των πόρων, ενώ παράλληλα διατηρείται σημαντική έμφαση στην αυτονομία των Περιφερειών.
Στα Ειδικά Προγράμματα Ανάπτυξης περιλαμβάνονται το Ειδικό Πρόγραμμα Φυσικών Καταστροφών, το Ειδικό Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, έργα ΣΔΙΤ, και το Ειδικό Πρόγραμμα της Προεδρίας της Κυβέρνησης. Για τις φυσικές καταστροφές υπολογίζεται ότι θα διατεθούν 800 εκατ. ευρώ, για τη Δίκαιη Μετάβαση 150 εκατ. ευρώ, για τα ΣΔΙΤ 600 εκατ. ευρώ και για την Προεδρία της Κυβέρνησης 20 εκατ. ευρώ.
Το ολοκληρωμένο αναπτυξιακό πλαίσιο του ΕΠΑ 2026-2030 διαρθρώνεται στους εξής 6+1 αναπτυξιακούς στόχους:
- Κοινωνική Συνοχή και Ανάπτυξη: Διασφαλίζει ότι η οικονομική ανάπτυξη συνοδεύεται από κοινωνική πρόοδο και ευημερία, με έμφαση στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.
- Ανάπτυξη Υποδομών και Μεταφορών: Στοχεύει στη βελτίωση του συστήματος μεταφορών της χώρας.
- Πολιτική Προστασία και Αντιμετώπιση της Κλιματικής Κρίσης: Επικεντρώνεται στην ενίσχυση της αντιπλημμυρικής προστασίας και της ετοιμότητας σε κρίσεις.
- Καινοτομία – Εξωστρέφεια και Ανταγωνιστικότητα: Στοχεύει στην ενίσχυση της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων.
- Ψηφιακός Μετασχηματισμός: Αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την αύξηση της παραγωγικότητας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
- Πράσινη Ανάπτυξη και Πράσινος Μετασχηματισμός: Στοχεύει στη βιώσιμη ανάπτυξη και τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
- Υποστήριξη προγραμμάτων: Διασφαλίζει την αποτελεσματική υλοποίηση και παρακολούθηση των προγραμμάτων.