Η χθεσινή δημοπρασία για το Κάθετο Διάδρομο επανέφερε την πραγματικότητα στην αγορά φυσικού αερίου, με το τελικό αποτέλεσμα να είναι απογοητευτικό, καθώς το ενδιαφέρον για δέσμευση δυναμικότητας ήταν σχεδόν ανύπαρκτο. Αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις αρχικές εκτιμήσεις που προέβλεπαν ότι η δημοπρασία θα συνέχιζε την επιτυχία της προηγούμενης, κάτι που δεν επιβεβαιώθηκε από τα τελικά αποτελέσματα.
Στη δημοπρασία του Νοεμβρίου, είχαν διατεθεί 23,18 GWh ημερησίως, εκ των οποίων το 60% (13,68 GWh) δεσμεύθηκε, με περισσότερους συμμετέχοντες σε σχέση με προηγούμενες δημοπρασίες. Ωστόσο, η τρέχουσα κατάσταση επανέφερε το ενδιαφέρον στα επίπεδα πριν από τον Νοέμβριο, με περιορισμένο έως μηδενικό ενδιαφέρον από τους χρήστες. Αν και αυτή η εξέλιξη φαίνεται αρνητική και δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες, κρίνεται ως αναμενόμενη, λαμβάνοντας υπόψη τη φύση της αγοράς φυσικού αερίου και την πολυπλοκότητα του εγχειρήματος του Κάθετου Διαδρόμου.
Η αγορά φυσικού αερίου είναι γνωστό ότι διακρίνεται από εποχικότητα, γεγονός που επηρεάζει τη διαθεσιμότητα και τη ροή του καυσίμου. Η εγκαθίδρυση μιας νέας οδού απαιτεί χρόνο για να ενσωματωθεί στην αγορά, κάτι που δεν μπορεί να γίνει άμεσα. Η απουσία ενδιαφέροντος στη δημοπρασία δεν υποδηλώνει αδιαφορία ή αχρηστία του Κάθετου Διαδρόμου, αλλά την ανάγκη για περαιτέρω ωρίμανση και ένταξή του στον ευρύτερο ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης.
Η αξία του Κάθετου Διαδρόμου έγκειται στο ότι αποτελεί βασική εναλλακτική για τον εφοδιασμό της Ουκρανίας τους επόμενους μήνες, καθώς οι Πολωνία και Λιθουανία δεν έχουν περιθώρια να στείλουν περισσότερες ποσότητες. Οι εναλλακτικές λύσεις από Ουγγαρία και Σλοβακία είναι πιο ακριβές, με την Ουκρανία να δανείζεται για να προμηθευτεί αέριο.
Η κατάσταση μπορεί να αλλάξει ξαφνικά στις επόμενες δημοπρασίες, αν και αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ο Κάθετος Διάδρομος έχει ωριμάσει, καθώς απαιτούνται περαιτέρω βήματα που βρίσκονται σε εξέλιξη από τους Διαχειριστές και την Κομισιόν.
Πρόσφατα, εγκρίθηκαν δύο νέα προϊόντα δυναμικότητας, τα «Route 2» και «Route 3», που αφορούν τη δέσμευση δυναμικότητας για τη μεταφορά ποσοτήτων από το FSRU της Αλεξανδρούπολης και τον TAP μέσω του ελληνοβουλγαρικού αγωγού προς την Ουκρανία. Μια επιπλέον παράμετρος που επηρέασε την αποτυχία της δημοπρασίας ήταν η αύξηση της εγχώριας ζήτησης, που περιορίζει τις διαθέσιμες ποσότητες προς εξαγωγή.
Η συνολική ζήτηση χθες ανήλθε σε 304 GWh, με την ηλεκτροπαραγωγή να φτάνει τις 181 GWh, 30-40 GWh υψηλότερα από τις προηγούμενες ημέρες, λόγω περιορισμένης απόδοσης των ΑΠΕ. Οι τελευταίες δύο ημέρες κατέγραψαν εισαγωγές από τη Νέα Μεσημβρία για να καλυφθεί η ζήτηση, γεγονός που εξηγεί την έλλειψη ενδιαφέροντος για εξαγωγές.
Οι Διαχειριστές έχουν αποφασίσει να προχωρήσουν σε μηνιαίες δημοπρασίες μέχρι τον Μάρτιο του 2026 για δέσμευση δυναμικότητας στο Κάθετο Διάδρομο, ενώ εξετάζουν τη δυνατότητα λανσαρίσματος μακροπρόθεσμων προϊόντων δέσμευσης τρίμηνης διάρκειας, προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες της αγοράς για μεγαλύτερης διάρκειας προϊόντα.