Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, υποστηρίζει σε άρθρο του στην βρετανική εφημερίδα Financial Times ότι η ελληνική περίπτωση δεν είναι πλέον παράδειγμα προς αποφυγή, αλλά μελέτη περίπτωσης μετασχηματισμού. Αναφέρεται στην ελληνική εμπειρία και στους τρόπους με τους οποίους αυτή μπορεί να εμπνεύσει την Ευρώπη για τις απαραίτητες αλλαγές σε διάφορους οικονομικούς τομείς.
«Το σημαντικότερο εξαγώγιμο προϊόν μας σήμερα δεν είναι απλώς η ανάπτυξη, αλλά η απόδειξη ότι η αλλαγή είναι εφικτή – και παραμένει εντός εμβέλειας για το σύνολο της Ευρώπης», σημειώνει χαρακτηριστικά. Η Ευρώπη, όπως αναφέρει, μιλά εδώ και χρόνια για την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς, που θα ενίσχυε την ενοποίηση των κεφαλαιαγορών και θα ενδυνάμωνε τις τέσσερις ελευθερίες: αγαθά, υπηρεσίες, ανθρώπους και κεφάλαιο. Ωστόσο, η επίτευξη αυτού του στόχου απαιτεί θεσμικές αλλαγές και αλλαγή νοοτροπίας.
Η Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων δεν θα προκύψει από διακηρύξεις ή οδηγίες, αλλά από τη βούληση για τη δημιουργία διασυνοριακής οικονομικής δραστηριότητας και την ανάδειξη ευρωπαϊκών πρωταθλητών. Η εμπειρία της Ελλάδας προσφέρει μια πρακτική απεικόνιση αυτής της αρχής, καθώς τους τελευταίους μήνες έχουν σημειωθεί διασυνοριακές συγχωνεύσεις και εξαγορές στον τραπεζικό και χρηματοοικονομικό τομέα.
Ο πρώην Ιταλός πρωθυπουργός, Μάριο Ντράγκι, προειδοποίησε ότι χωρίς βαθύτερη ολοκλήρωση, η ΕΕ κινδυνεύει να εγκλωβιστεί σε παρατεταμένη στασιμότητα. Η πρόκληση της Ευρώπης σήμερα δεν είναι η απουσία ανάλυσης, αλλά η απουσία συντονισμένης εφαρμογής. Η Ευρωζώνη χρειάζεται να μετατρέψει τις κοινές προτεραιότητες σε κοινά αποτελέσματα.
Η εμπειρία της Ελλάδας δείχνει ότι αυτή η φιλοδοξία μπορεί να υλοποιηθεί. Την τελευταία δεκαετία, η χώρα έχει μετατρέψει τις διαρκείς μεταρρυθμίσεις σε διαρκή αξιοπιστία. Το 2024, η Ελλάδα πέτυχε ένα από τα υψηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα στην Ευρώπη, ενώ διατήρησε ανάπτυξη πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Μόνο έξι από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ εμφάνισαν δημοσιονομικά πλεονάσματα πέρυσι, και τα τέσσερα από αυτά, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, είχαν περάσει από προγράμματα του ΔΝΤ τα τελευταία 15 χρόνια.
Ο πρόσφατος προϋπολογισμός που κατατέθηκε στο Ελληνικό Κοινοβούλιο προβλέπει ανάπτυξη 2,4% το 2026, με το δημόσιο χρέος να αναμένεται να υποχωρήσει κάτω από το 140% του ΑΕΠ. Πριν από το 2030, το ελληνικό δημόσιο χρέος προβλέπεται να πέσει κάτω από το 120%, σηματοδοτώντας μια καθοριστική ρήξη με το παρελθόν. Η βελτίωση αυτή αντικατοπτρίζει σταθερά και διατηρήσιμα πρωτογενή πλεονάσματα και ισχυρότερη ανάπτυξη.
Η δημοσιονομική εξυγίανση έχει προχωρήσει παράλληλα με τον εκσυγχρονισμό του κράτους. Πριν από μια δεκαετία, οι πολίτες σχημάτιζαν ουρές στις δημόσιες υπηρεσίες. Σήμερα, περισσότερες από 2.000 υπηρεσίες είναι διαθέσιμες μέσω της κυβερνητικής πλατφόρμας gov.gr, επιταχύνοντας δισεκατομμύρια ψηφιακών συναλλαγών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατατάσσει πλέον την Ελλάδα ανάμεσα στις χώρες με τις ταχύτερες επιδόσεις στην ψηφιακή πρόοδο.
Η ψηφιακή ταυτότητα έχει ήδη υλοποιηθεί στην Ελλάδα, μειώνοντας την απάτη και επιταχύνοντας τις συναλλαγές. Από το 2022, οι πολίτες χρησιμοποιούν ψηφιακές ταυτότητες και άδειες οδήγησης στα κινητά τους τηλέφωνα. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει εξελιχθεί σε δομικό μοχλό ανάπτυξης και είναι επιτακτική ανάγκη για την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα.
Η Ελλάδα, παρά την πρόοδο, εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις. Πρέπει να προσελκύσει περισσότερες επενδύσεις και να αυξήσει τις εξαγωγές, οι οποίες παραμένουν χαμηλές σε σχέση με άλλες χώρες. Οι δημογραφικές πιέσεις απαιτούν τολμηρές πολιτικές που θα στηρίζουν τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας. Η πρόσφατη φορολογική μεταρρύθμιση αντικατοπτρίζει τη δέσμευση της Ελλάδας να αντιμετωπίσει τη δημογραφική συρρίκνωση.
Συνολικά, η ελληνική περίπτωση δεν είναι πλέον παράδειγμα προς αποφυγή, αλλά μελέτη περίπτωσης μετασχηματισμού, αποδεικνύοντας ότι η αλλαγή είναι εφικτή και παραμένει εντός εμβέλειας για το σύνολο της Ευρώπης.