Με τις αποδόσεις των γαλλικών ομολόγων να φτάνουν στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 15 ετών, οι φόβοι για επανάληψη μιας κρίσης κρατικού χρέους στην ευρωζώνη, όπως αυτή της περιόδου 2010-2012, εντείνονται. Η Oxford Economics εξετάζει αν η ευρωζώνη είναι καλύτερα προετοιμασμένη να αποφύγει μια τέτοια κρίση σε σχέση με το παρελθόν. Σύμφωνα με τον Άνχελ Ταλαβέρα, επικεφαλής αναλυτή στην Oxford Economics, η απάντηση είναι θετική, αλλά η μακροπρόθεσμη εικόνα είναι πιο περίπλοκη και λιγότερο αισιόδοξη.
Παρά την ανολοκλήρωτη αρχιτεκτονική της ευρωζώνης, υπάρχουν πλέον ισχυρότερα εργαλεία προστασίας για την αντιμετώπιση πιέσεων από τα κρατικά χρέη, γεγονός που αυξάνει την ασφάλεια απέναντι σε μια επανάληψη της κρίσης. Ωστόσο, η έλλειψη προόδου σε κρίσιμους τομείς, όπως η μακροχρόνια δημοσιονομική ένωση και η δημιουργία μόνιμου κοινού δημοσιονομικού ταμείου, σημαίνει ότι ο κίνδυνος του «doom loop» μεταξύ τραπεζών και κρατών παραμένει. Η απουσία κοινής ασφάλισης καταθέσεων αφήνει περιθώρια φυγής των καταθετών σε περίπτωση που το τραπεζικό σύστημα μιας χώρας θεωρηθεί επισφαλές.
Η πίεση σε μια μεγάλη οικονομία όπως η Γαλλία θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρές ζημιές σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και στην ευρωπαϊκή οικονομία. Η αξιοπιστία της δημοσιονομικής πολιτικής είναι κρίσιμη, καθώς αν οι αγορές αμφισβητήσουν την πορεία των δημοσιονομικών της Γαλλίας, οι αυξανόμενες αποδόσεις ομολόγων θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν ένα αυτο-ενισχυόμενο σπιράλ ελλειμμάτων και απώλειας εμπιστοσύνης.
Η Γαλλία πληρώνει πλέον υψηλότερη απόδοση στο 10ετές ομόλογό της από την Πορτογαλία, την Ισπανία και την Ελλάδα, ενώ βρίσκεται περίπου στο ίδιο επίπεδο με την Ιταλία, που θεωρείται παραδοσιακά η πιο πιθανή χώρα-αφετηρία μελλοντικής κρίσης χρέους στην ευρωζώνη. Η αρχιτεκτονική της ευρωζώνης παραμένει ανολοκλήρωτη, και παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί, η πλήρης προστασία απέναντι στην κρίση δεν έχει διασφαλιστεί.
Η ΕΚΤ έχει επεκτείνει το ρόλο της και είναι έτοιμη να αγοράσει ομόλογα σε μεγάλη κλίμακα εάν οι αποδόσεις αποσυνδεθούν από τα θεμελιώδη μεγέθη. Το Transmission Protection Instrument (TPI) μπορεί να λειτουργήσει ως «τείχος προστασίας», αλλά ενεργοποιείται μόνο μετά την εμφάνιση εντάσεων και απαιτεί αξιόπιστη δημοσιονομική προσαρμογή.
Η ευρωζώνη σήμερα έχει καλύτερες συνθήκες σε σύγκριση με το 2008, με μειωμένες δομικές ανισορροπίες και λιγότερη υπερχρέωση στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Ωστόσο, η απουσία κεντρικής δημοσιονομικής ικανότητας σημαίνει ότι η εθνική δημοσιονομική πολιτική εξακολουθεί να φέρει το κύριο βάρος, δημιουργώντας άνισες δυνατότητες αντιμετώπισης σε ενδεχόμενα αρνητικά σοκ.
Η κοινή αντίδραση στην πανδημία COVID έδειξε ότι οι ευρωπαϊκές χώρες είναι διατεθειμένες να ξεπεράσουν προηγούμενα όρια σε περίπτωση σοβαρού εξωτερικού σοκ, αλλά δεν υπάρχει πολιτική βούληση για μόνιμο κοινό δημοσιονομικό εργαλείο ή έκδοση Eurobonds. Η πρόοδος στην τραπεζική ένωση είναι άνιση, με την ΕΚΤ να εποπτεύει τις μεγάλες τράπεζες, αλλά η δημιουργία ευρωπαϊκού συστήματος ασφάλισης καταθέσεων (EDIS) δεν έχει προχωρήσει.
Ο περιορισμός ουσιαστικών κινδύνων δεν σημαίνει ότι οι εντάσεις στις αγορές ομολόγων μιας μεγάλης χώρας δεν μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές επιπτώσεις στην υπόλοιπη οικονομία της ευρωζώνης. Η Γαλλία αποτελεί τη μεγαλύτερη άμεση πηγή κινδύνου, όπου μια πολιτική αναταραχή ή μια παρατεταμένη αδυναμία δημοσιονομικής προσαρμογής θα μπορούσε να «εκτοξεύσει» τις αποδόσεις ομολόγων.
Η παρέμβαση της ΕΚΤ θα μπορούσε να ξεκινήσει μόνο αφού η Γαλλία παρουσιάσει αξιόπιστο σχέδιο δημοσιονομικής προσαρμογής, με αποτέλεσμα μια επώδυνη προσαρμογή. Η αυστηρότερη χρηματοοικονομική κατάσταση πιθανότατα θα μειώσει την τραπεζική πίστωση ή θα προκαλέσει πλήρη πιστωτική «ασφυξία», οδηγώντας σε παρατεταμένη περίοδο χαμηλής ανάπτυξης.
Ο κίνδυνος επαναδιανομής, δηλαδή η έξοδος μιας χώρας από την ευρωζώνη, είναι πολύ χαμηλότερος σε σχέση με προηγούμενες κρίσεις, αλλά οι κίνδυνοι διάχυσης δεν έχουν εξαλειφθεί πλήρως. Η αντίδραση στις γαλλικές αποδόσεις που συνέπεσαν με την πρόσφατη πολιτική κρίση προκάλεσαν παρόμοιες, αν και μικρότερες, κινήσεις σε άλλες χώρες, υποδεικνύοντας ότι αν οξυνθούν οι εντάσεις, χώρες όπως η Ιταλία, η Ελλάδα ή η Ισπανία δεν θα μείνουν ανεπηρέαστες.