Οι πλατφόρμες προβλέψεων γνωρίζουν εκρηκτική ανάπτυξη και μας φέρνουν αντιμέτωπους με ένα άβολο ερώτημα: υπάρχει ακόμη σαφής διαχωρισμός ανάμεσα στην επένδυση και τον τζόγο; Όπως αναφέρει το Barron’s, η άνοδος πλατφορμών όπως η Kalshi και η Polymarket, σε συνδυασμό με τη στρατηγική στροφή της Robinhood, φέρνει στο ίδιο ψηφιακό «ράφι» μετοχές, options και συμβόλαια που πληρώνουν με βάση το αν θα κερδίσει μια ομάδα NFL ή αν θα ειπωθεί μια λέξη σε ένα earnings call.
Το αποτέλεσμα είναι ένα νέο υβριδικό οικοσύστημα, που αμφισβητεί όχι μόνο τα επιχειρηματικά μοντέλα των παραδοσιακών χρηματιστηριακών εταιρειών, αλλά και τον ίδιο τον ορισμό της επένδυσης. Την ώρα που οι χρηματιστηριακές αγορές είναι κλειστές, πολλοί «τρέχουν» στις αγορές προβλέψεων. Μόνο ένα Σαββατοκύριακο, επενδυτές και φίλαθλοι διακίνησαν πάνω από 200 εκατ. δολάρια σε συμβόλαια NFL μέσω της Kalshi, με μεγάλο μέρος των συναλλαγών να γίνεται μέσα από την εφαρμογή της Robinhood.
Οι αποδόσεις από τα αθλητικά «στοιχήματα» μπορούν, με ένα swipe, να μετατραπούν σε τοποθετήσεις σε μετοχές όπως η Nvidia ή η Netflix. Αυτό που η Robinhood παρουσιάζει ως «one-stop shop» για τον επενδυτή, για πολλούς θεσμικούς παράγοντες μοιάζει με επικίνδυνη σύγχυση ρόλων. Η Robinhood υποστηρίζει ότι τα λεγόμενα event contracts εκδημοκρατίζουν τη χρηματοοικονομική γνώση, επιτρέποντας στους χρήστες να «τιμολογούν γεγονότα». Οι επικριτές, όμως, βλέπουν μια διαφορετική εικόνα.
Στελέχη της Vanguard και της Charles Schwab προειδοποιούν ότι η συνύπαρξη επενδύσεων και αθλητικών προβλέψεων στο ίδιο περιβάλλον υπονομεύει τη μακροπρόθεσμη επενδυτική κουλτούρα, ιδίως για νεότερες ηλικίες. Όπως σημειώνουν, η βασική διαφορά δεν είναι τεχνική, αλλά χρονική: η επένδυση βασίζεται στον χρόνο, ενώ το στοίχημα στο «όλα ή τίποτα». Δεν είναι τυχαίο ότι εταιρείες όπως η Vanguard επιλέγουν συνειδητά να μείνουν εκτός prediction markets, θεωρώντας τα προϊόντα αυτά περισσότερο ψυχαγωγία παρά επένδυση.
Ο παγκόσμιος όγκος συναλλαγών στα prediction markets έφτασε τα 13 δισ. δολάρια τον Νοέμβριο, από λιγότερα από 100 εκατ. την άνοιξη του 2024. Η Kalshi αποτιμάται πλέον στα 11 δισ. δολάρια, ενώ η Polymarket στα 8 δισ., μετά από επενδύσεις κολοσσών όπως η Intercontinental Exchange (ιδιοκτήτρια του NYSE). Παρότι το αφήγημα μιλά για αγορές πολιτικής, οικονομίας και μακροοικονομικών εξελίξεων, η πραγματική ανάπτυξη προέρχεται σχεδόν αποκλειστικά από τον αθλητισμό. Σε ορισμένες ημέρες, πάνω από το 95% του όγκου αφορά sports contracts.
Η άνοδος των prediction markets πλήττει ήδη τις παραδοσιακές εταιρείες στοιχημάτων. Μετοχές όπως η DraftKings και η Flutter Entertainment έχουν πιεστεί, καθώς οι επενδυτές βλέπουν να διαβρώνεται το μέχρι πρότινος προστατευμένο τους «τείχος». Ταυτόχρονα, οι ρυθμιστικές αρχές βρίσκονται σε δύσκολη θέση. Τα prediction markets εποπτεύονται από την CFTC και όχι από τις πολιτειακές αρχές τυχερών παιχνιδιών, θολώνοντας τα όρια αρμοδιοτήτων.
Το κρίσιμο ερώτημα –αν πρόκειται για επένδυση ή τζόγο– μεταφέρεται πλέον στα δικαστήρια. Οι πιο αισιόδοξοι υποστηρικτές τους, όπως ο Thomas Peterffy της Interactive Brokers, θεωρούν ότι τα prediction markets θα εξελιχθούν σε κυρίαρχο μηχανισμό συλλογικής πληροφόρησης, όπου οι αγορές θα «απαντούν» σε κάθε ερώτημα για την οικονομία, την πολιτική ή το κλίμα. Οι σκεπτικιστές αντιτείνουν ότι χωρίς θεμελιώδη αξία, μακροπρόθεσμο ορίζοντα και παραγωγή πλούτου είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντικαταστήσουν τις μετοχές και τα ομόλογα. Πιθανότερο σενάριο είναι η συνύπαρξη – αλλά με αυξανόμενη ένταση.
Η συζήτηση δεν αφορά μόνο νέα προϊόντα ή ανταγωνισμό πλατφορμών. Αφορά το τι θεωρούμε επένδυση σε μια εποχή όπου τα πάντα μπορούν να τιμολογηθούν.