Έναν μήνα αναγκαστικής ανεργίας συμπλήρωσαν εκατοντάδες χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι, καθώς η διαφωνία στο Κογκρέσο για το νέο προϋπολογισμό συνεχίζεται χωρίς ορατό τέλος. Το shutdown της κυβέρνησης των ΗΠΑ είναι το πρώτο εδώ και επτά χρόνια και οδεύει να γίνει το μεγαλύτερο σε διάρκεια, καταρρίπτοντας το ρεκόρ των 35 ημερών που είχε καταγραφεί την περίοδο 2018-2019, κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρικής θητείας του Ντόναλντ Τραμπ.
Παρόλο που ο Λευκός Οίκος έχει διαθέσει ορισμένους πόρους για τα πιο ευαίσθητα τμήματα του δημοσίου, οι δραστηριότητες των οποίων επηρεάζουν την εθνική ασφάλεια ή τη λειτουργία βασικών υπηρεσιών, οι περισσότερες ομοσπονδιακές υπηρεσίες έχουν κλείσει ή λειτουργούν με μειωμένη σύνθεση. Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου εκτιμά ότι το κλείσιμο της κυβέρνησης θα κοστίσει έως και 14 δισεκατομμύρια δολάρια.
Οι πρώτες σοβαρές συνέπειες γίνονται ήδη αισθητές σε έναν από τους πιο κρίσιμους τομείς: τους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας. Οι αρχές στο αεροδρόμιο «Ρόναλντ Ρέιγκαν» της Ουάσιγκτον ανακοίνωσαν ότι από χθες το ήμισυ των πτήσεων έχουν ακυρωθεί, λόγω έλλειψης ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας. Πολλοί βρίσκονται σε άδεια λόγω άγχους, κατάθλιψης ή για να βρουν δεύτερη δουλειά που να πληρώνεται. «Αυτή η κατάσταση θα επιδεινωθεί και θα μπορούσε να προκαλέσει μια απροσδόκητη κρίση στη χώρα», προειδοποίησε ο υπουργός Μεταφορών, Σον Ντάφι.
«Πολλοί ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας ψάχνουν για δεύτερη δουλειά για να πληρώνουν τους λογαριασμούς τους και η κυβέρνηση τους έστειλε επιστολή, συμβουλεύοντάς τους για το πώς να διαπραγματευτούν παρατάσεις των χρεών τους με τις τράπεζες. Βλέπω το άγχος τους», είπε ο Σον Ντάφι σε συνέντευξή του. «Βλέπω πολλούς από αυτούς να ψάχνουν για δεύτερη δουλειά, ρωτώντας: «Μπορώ να οδηγήσω για την Uber; Μπορώ να βρω άλλη πηγή εισοδήματος για να τα βγάλω πέρα;». Αλλά χρειάζομαι τους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας μου στα αεροδρόμια, όχι στο σπίτι να ψάχνουν για δεύτερη δουλειά».
Την ίδια ώρα, Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί δεν διαπραγματεύονται καν. Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αρνείται να μιλήσει με τους Δημοκρατικούς στο Κογκρέσο και απαιτεί απλώς να ψηφίσουν τον προϋπολογισμό που υποστήριξαν οι Ρεπουμπλικάνοι. Οι Δημοκρατικοί απαιτούν γενναία χρηματοδότηση στον προϋπολογισμό για την επέκταση των επιδοτήσεων για την ιδιωτική ασφάλιση υγείας, ώστε να μην διπλασιαστούν τα μηνιαία ασφάλιστρα, όπως θα συμβεί από την 1η Νοεμβρίου για όλους όσους δεν έχουν ασφαλιστική κάλυψη που χρηματοδοτείται από εργοδότες.
Ο πρόεδρος Τραμπ δεν φαίνεται να βιάζεται. Όταν ρωτήθηκε για το θέμα τις τελευταίες ημέρες, υποστήριξε ότι «μετά την ψήφιση του Μεγάλου και Όμορφου Νομοσχεδίου» για τη φορολογική μεταρρύθμιση, «είμαστε έτοιμοι για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Δεν χρειάζομαι τίποτα άλλο από το Κογκρέσο». Προς το παρόν, έχει κάνει ό,τι μπορεί, μεταφέροντας κεφάλαια με τρόπο που είναι αμφισβητήσιμα νόμιμος, για την πληρωμή μόνο των μισθών των στρατιωτικών.
Το ερώτημα τώρα είναι ποιος θα υποχωρήσει πρώτος. Το 2019, όταν επί προεδρίας Τραμπ το κλείσιμο των κυβερνητικών υπηρεσιών ήταν 35 ημέρες. Αλλά η απειλή απεργίας των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας ανάγκασε τον Τραμπ να υποχωρήσει και να εγκρίνει τη συμφωνία που διαπραγματεύτηκαν οι Δημοκρατικοί.
Το shutdown στο αμερικανικό δημόσιο έχει βυθίσει τη χώρα σε μπλακ άουτ και στις υπηρεσίες Στατιστικής. «Ο ιστότοπος δεν ενημερώνεται λόγω σφάλματος στην κατανομή της χρηματοδότησης», αναφέρει η ιστοσελίδα του Γραφείου Οικονομικής Ανάλυσης των ΗΠΑ. Ο οργανισμός αυτός αποτελεί μέρος του Υπουργείου Εμπορίου.
Το Γραφείο Στατιστικών Απασχόλησης, που υπάγεται στο υπουργείο Εργασίας, επίσης δεν δημοσίευσε τα στοιχεία για τον Σεπτέμβριο, όπως είχε προγραμματιστεί να κάνει στις 3 Οκτωβρίου. Ο ιστότοπός του εμφανίζει μια προειδοποίηση: «Αυτός ο ιστότοπος δεν ενημερώνεται προς το παρόν λόγω της αναστολής των υπηρεσιών της ομοσπονδιακής κυβέρνησης». Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έχει αναστείλει τη συλλογή στατιστικών δεδομένων, πράγμα που σημαίνει ότι βασικοί δείκτες όπως οι μισθοδοσίες, οι λιανικές πωλήσεις, οι αιτήσεις επιδόματος ανεργίας, η δημιουργία θέσεων εργασίας, το ΑΕΠ και μια σειρά από άλλα μακροοικονομικά στοιχεία δεν είναι διαθέσιμα.
«Αυτή η στατιστική συσκότιση δυσκολεύει τους αναλυτές και τους οικονομολόγους να αναλύσουν την οικονομική κατάσταση, την ορθή εξέλιξη των τιμών και την επιδείνωση της αγοράς εργασίας, μεταξύ άλλων μεταβλητών. Η κατάσταση εμποδίζει τη λήψη οικονομικών αποφάσεων», τονίζουν Αμερικανοί οικονομολόγοι. Η έλλειψη στατιστικών στοιχείων εντείνει τις ανησυχίες σχετικά με την παρέμβαση του Τραμπ στα επίσημα δεδομένα. Τον περασμένο Αύγουστο, απέλυσε ξαφνικά την Έρικα ΜακΕντάρφερ, επικεφαλής του Γραφείου Στατιστικών Εργασίας, κατηγορώντας την ότι χειραγωγούσε τις μηνιαίες εκθέσεις εργασίας για «πολιτικούς σκοπούς».
Ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, παραδέχτηκε ότι αντιμετωπίζει μια τρομερή πρόκληση. Ο Πάουελ χρειάστηκε να αποφασίσει για τη μείωση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης την περασμένη Τετάρτη, με ελλειπή στοιχεία για τις τιμές και την εξέλιξη της αγοράς εργασίας. «Τι κάνεις αν οδηγείς στην ομίχλη; Επιβραδύνεις», σχολίασε ο Πάουελ, μετά τη συνεδρίαση της Fed.
Η Fed έχασε επίσης μια άλλη βασική πηγή δεδομένων: Η ADP, μια ιδιωτική πλατφόρμα που επεξεργάζεται τη μισθοδοσία του 20% των Αμερικανών εργαζομένων, σταμάτησε να παρέχει τα στατιστικά της στοιχεία στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα. Η ADP συνεχίζει να δημοσιεύει τις εκθέσεις της, αλλά δεν προσφέρει τις λεπτομερείς πληροφορίες που παρείχε στην Fed.
Οι αναλυτές προσβλέπουν τώρα στις 7 Νοεμβρίου, όταν το Γραφείο Στατιστικών Εργασίας αναμένεται να δημοσιεύσει τα νέα στοιχεία για την απασχόληση του Οκτωβρίου, αλλά αυτό ενδέχεται να καθυστερήσει λόγω του shutdown της κυβέρνησης. Παρόλο που πολλές ομοσπονδιακές υπηρεσίες είναι κλειστές, το Καπιτώλιο δεν έχει σταματήσει. Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου (CBO) προειδοποίησε ότι η μη πληρωμή των ομοσπονδιακών εργαζομένων και η διακοπή της επισιτιστικής βοήθειας για τους πολίτες χαμηλού εισοδήματος θα μειώσουν προσωρινά το ΑΕΠ κατά μία έως δύο ποσοστιαίες μονάδες το τέταρτο τρίμηνο του 2025.