Δεκαεπτά χρόνια μετά την παρουσίαση του
Bitcoin από τον μυστηριώδη
Satoshi Nakamoto, τα κρυπτονομίσματα έχουν γίνει ευρέως αποδεκτά. Ωστόσο, η αναγνώριση που οδήγησε σε ράλι-ρεκόρ τώρα εντείνει τον πόνο: η αγορά διορθώνει από τα ιστορικά υψηλά του Οκτωβρίου, οι μόχλευμένες θέσεις «σκάνε» και οι αποτιμήσεις σε τεχνολογικές μετοχές πιέζονται από το κύμα ρευστοποιήσεων.
Το νέο ερώτημα είναι αν αυτή η πτώση είναι απλώς μια βαθιά ανάσα ή η αρχή ενός πιο συμμετρικού κραδασμού για ολόκληρο το φάσμα των στοιχείων ενεργητικού υψηλού ρίσκου. Στις 3 Ιανουαρίου συμπληρώνονται 17 χρόνια από την κυκλοφορία του Bitcoin. Από ένα πείραμα που αντιμετωπίστηκε με χλεύη, έφτασε να αξίζει 2,5 τρισ. δολάρια τον Οκτώβριο, να έχει ETFs εγκεκριμένα από την αμερικανική SEC, σταθερά νομίσματα με νομικό πλαίσιο και μια κυβέρνηση (των ΗΠΑ υπό τον Τραμπ) πιο φιλική από ποτέ προς το crypto. Είναι αναμφίβολα μια ιστορία επιτυχίας, παρά τον πόνο των τελευταίων ημερών.
Αυτό το κύμα θεσμικής ενσωμάτωσης υπήρξε το «καύσιμο» των τελευταίων ραλιών: το 2020-21 λόγω των lockdowns και της πρόσβασης μέσω mainstream brokers, και το 2023-24 με τις προσδοκίες και την έγκριση ETF. Ωστόσο, σήμερα το αφήγημα έχει εξαντληθεί, όπως σχολιάζει ο Economist. Η πρόσβαση στο Bitcoin είναι εύκολη, οι περισσότεροι πρόθυμοι θεσμικοί έχουν ήδη εισέλθει, και δεν υπάρχει ένα νέο «μεγάλο αφήγημα» να δώσει ώθηση. Το αποτέλεσμα είναι ότι από τα 126.000 δολάρια οδεύουμε προς τα 92.000.
Η ευρεία υιοθέτηση είχε κόστος: η συσχέτιση με τις τεχνολογικές μετοχές αυξήθηκε. Το Bitcoin δεν είναι πλέον απομονωμένος κόσμος. Η διόρθωση του επηρεάζει εταιρείες που έχουν στοιχηματίσει εταιρικούς ισολογισμούς στα crypto, ETFs με τεράστιες εισροές, retail traders με υψηλή μόχλευση και το κλίμα στην τεχνολογία. Όπως επισημαίνει και η Wall Street Journal, δεν είναι τυχαίο ότι ο Nasdaq 100 έχει ήδη χάσει περίπου 6% τις τελευταίες ημέρες. Το crypto πλέον μεταδίδει μεταβλητότητα και δεν την απορροφά.
Ενδεικτικό είναι ότι η Strategy (του Michael Saylor) έχει συσσωρεύσει περίπου 60 δισ. δολάρια σε Bitcoin με δανεισμό. Η κεφαλαιοποίησή της έχει πέσει κάτω από την αξία των κρυπτονομισμάτων που κατέχει, εντείνοντας τον φόβο πιθανού fire sale. Το 2025 φέρνει την πιο επιθετική χρήση μόχλευσης στην ιστορία των crypto. Σε κάποιες πλατφόρμες, οι επενδυτές τοποθετούν 1 δολάριο για έκθεση 100 δολαρίων, σύμφωνα με τη WSJ. Μετά την ανακοίνωση-έκπληξη του Τραμπ για δασμούς στην Κίνα, οι ρευστοποιήσεις έσπασαν ρεκόρ.
Η εικόνα γίνεται πιο ξεκάθαρη με παραδείγματα: Ένας trader με μόχλευση 20x κέρδισε 120.000 δολάρια ποντάροντας στο short, ενώ άλλοι με long θέσεις 50x ή 75x εξαϋλώθηκαν σε μία ημέρα. Παρά το μίνι κραχ των πιστωτικών ιδρυμάτων που συνδέονταν με τα κρυπτονομίσματα το 2022, οι χορηγήσεις δανείων έχουν ανακάμψει εντυπωσιακά. Με το Bitcoin να υποχωρεί, οι πιστωτές γίνονται ξανά ευάλωτοι: οι υψηλές αποδόσεις σημαίνουν υψηλό ρίσκο αθέτησης.
Παρά το sell-off, υπάρχει ένα πιθανό «ισχυρό χαρτί»: τα κρατικά αποθέματα Bitcoin των ΗΠΑ. Αν και μέχρι σήμερα το εν λόγω «όχημα» λειτουργεί περισσότερο ως αποθήκη Bitcoin κατασχεθέντων από διωκτικές αρχές, υπάρχουν πολιτικές φωνές, όπως η Cynthia Lummis, που πιέζουν για αγορές Bitcoin σε χαμηλές τιμές. Θεωρείται απίθανο, αλλά τα crypto ζουν από το απίθανο. Εάν η κυβέρνηση έστω και συζητήσει ανοιχτές αγορές, το αφήγημα θα αλλάξει ακαριαία.
Το Bitcoin δεν είναι πια «παιδί του περιθωρίου». Έχει γίνει asset της παγκόσμιας αγοράς κινδύνου, με ό,τι συνεπάγεται: πιο ήπια μεταβλητότητα, μεγαλύτερη διασύνδεση, πιο επώδυνες διορθώσεις και μεγαλύτερος κίνδυνος μετάδοσης. Η διόρθωση των τελευταίων εβδομάδων μοιάζει λιγότερο με ένα «τυπικό crypto crash» και περισσότερο με stress test για μια αγορά που μεγάλωσε πολύ γρήγορα. Το ερώτημα δεν είναι πια αν το Bitcoin θα ξανανεβεί, αλλά πόσο θα έχει αλλάξει το οικοσύστημα όταν ξαναρχίσει το ράλι.
