Η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Νίκη Κεραμέως, παρουσίασε τη στρατηγική προσέγγιση της Ελλάδας απέναντι στη δημογραφική μεταμόρφωση στο 2ο Ετήσιο Συνέδριο του Κέντρου Κρήτης του ΟΟΣΑ για τη Δυναμική των Πληθυσμών. Τόνισε ότι, μετά από μια μακρά οικονομική κρίση, η χώρα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στη μείωση της ανεργίας και στην ενίσχυση των θεσμών της αγοράς εργασίας. Ωστόσο, οι δημογραφικές μεταβολές, η γήρανση του πληθυσμού, η μείωση των γεννήσεων και το brain drain απαιτούν μακροπρόθεσμη και συντονισμένη απάντηση.
Η ελληνική κυβέρνηση εφαρμόζει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος και την ενίσχυση της απασχόλησης σε όλες τις ηλικιακές και κοινωνικές ομάδες. Ειδική έμφαση δίνεται στις γυναίκες, μέσω της διεύρυνσης της πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες παιδικής φροντίδας, της προώθησης ευέλικτων μορφών εργασίας, της επέκτασης της γονικής άδειας και της στήριξης της γυναικείας επιχειρηματικότητας. Από το 2019, η ανεργία των γυναικών έχει μειωθεί κατά 54%.
Για τους πολίτες άνω των 50 ετών, προωθούνται πολιτικές ενεργούς γήρανσης και διά βίου μάθησης. Προγράμματα επιδότησης εργασίας ενθαρρύνουν τις επιχειρήσεις να διατηρούν και να προσλαμβάνουν έμπειρους εργαζόμενους, ενώ οι δράσεις ψηφιακής κατάρτισης επιτρέπουν στους μεγαλύτερους να παραμένουν ανταγωνιστικοί. Η άρση των θεσμικών εμποδίων που εμπόδιζαν τους συνταξιούχους να εργάζονται οδήγησε σε εντυπωσιακή αύξηση των εργαζόμενων συνταξιούχων από περίπου 35.000 σε πάνω από 250.000.
Για τους νέους, η Ελλάδα επενδύει σε πρακτική άσκηση και καινοτόμα προγράμματα απασχόλησης που συνδέουν την εκπαίδευση με την αγορά εργασίας. Από το 2019, η ανεργία των νέων έχει μειωθεί κατά 48,4%, αναφερόμενη στις δράσεις ενίσχυσης της επαγγελματικής εκπαίδευσης, των δημοσίων κέντρων κατάρτισης και των προγραμμάτων επιδότησης για νέους εργαζόμενους. Κλείνοντας, η κυρία Κεραμέως τόνισε ότι όλα αυτά τα μέτρα συγκροτούν τα θεμέλια μιας ανθεκτικής, χωρίς αποκλεισμούς και με προοπτική αγοράς εργασίας, ικανής να ανταποκριθεί στις δημογραφικές και οικονομικές προκλήσεις της εποχής με αυτοπεποίθηση και όραμα.
Από την πλευρά της, η υπουργός Ένταξης, Κοινωνικής Ασφάλισης και Μετανάστευσης της Ισπανίας, Elma Saiz Delgado, αναφέρθηκε στην κοινή ευρωπαϊκή αγωνία για το δημογραφικό και στην ανάγκη μιας νέας «αποκωδικοποίησης» του φαινομένου. Τόνισε ότι η βιωσιμότητα της Ευρώπης εξαρτάται από την ικανότητά μας να αξιοποιήσουμε το διαθέσιμο ταλέντο και να διαμορφώσουμε συνεκτικές δημόσιες πολιτικές που δεν αφήνουν κανέναν πίσω. Απαιτούνται στοχευμένες δράσεις για την απασχόληση των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων, την προώθηση της ισότητας των φύλων και την ενίσχυση της διά βίου μάθησης.
Ο Tom Bevers, Σύμβουλος Γενικών Υποθέσεων στο Υπουργείο Εργασίας του Βελγίου, τόνισε ότι απαιτούνται πολιτικές που «κάνουν πραγματικά τη διαφορά». Αναφέρθηκε στο παράδειγμα της Μάλτας, όπου η στοχευμένη πολιτική για την ένταξη των γυναικών στην αγορά εργασίας είχε σημαντικά αποτελέσματα. Υπογράμμισε την ανάγκη να ενσωματωθούν οι επαγγελματικές δεξιότητες στην εκπαιδευτική ατζέντα και να υπάρξει αναπροσαρμογή των συστημάτων εκπαίδευσης.
Ο καθηγητής Κώστας Μεγήρ από το πανεπιστήμιο του Yale προειδοποίησε για μια «βαθιά δημογραφική κρίση» που απαιτεί άμεσες παρεμβάσεις. Τόνισε την ανάγκη για αύξηση της παραγωγικότητας μέσω βελτιώσεων στο εκπαιδευτικό σύστημα και στις δομές προσχολικής αγωγής, προκειμένου να διευκολυνθεί η συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας. Η Ευρώπη χρειάζεται μια συνεκτική μεταναστευτική πολιτική με μακροπρόθεσμο ορίζοντα και πολιτικές ουσιαστικής ενσωμάτωσης.
Η Filiz Unsal, αναπληρώτρια διευθύντρια του ΟΟΣΑ, παρουσίασε στοιχεία για τη ραγδαία γήρανση των πληθυσμών στις χώρες του ΟΟΣΑ, επισημαίνοντας ότι το ποσοστό των ατόμων άνω των 65 ετών έχει υπερδιπλασιαστεί από το 1960 έως το 2022 και αναμένεται να φτάσει το 30% έως το 2060. Η γήρανση δημιουργεί σοβαρή δημοσιονομική πίεση, καθώς οι δαπάνες για συντάξεις, υγεία και μακροχρόνια φροντίδα αυξάνονται σταθερά.
Το συνέδριο πραγματοποιείται στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου στα Χανιά, σε συνεργασία με τον Δήμο Χανίων και το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, υπό την αιγίδα των υπουργείων Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Μετανάστευσης και Ασύλου, Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, με την υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης και του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Κρήτης.