Επιτήδειοι εκμεταλλεύονται το καθεστώς περιθωρίου κέρδους (Margin taxation scheme) που προβλέπει η Ε.Ε. για τους εμπόρους μεταχειρισμένων αγαθών, με αποτέλεσμα το κράτος να χάνει εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Το μέτρο αυτό θεσπίστηκε με στόχο την αποφυγή διπλής φορολόγησης, αλλά κάποιοι φαίνεται να το χρησιμοποιούν καταχρηστικά, αποφεύγοντας την καταβολή του φόρου (ΦΠΑ) που τους αναλογεί.
Το καθεστώς περιθωρίου κέρδους έχει σχεδιαστεί για να αποφεύγεται η διπλή φορολόγηση σε προϊόντα, όπως π.χ. ένα μεταχειρισμένο αυτοκίνητο, το οποίο έχει ήδη επιβαρυνθεί με ΦΠΑ κατά την αρχική του πώληση. Ωστόσο, όταν εφαρμόζεται καταχρηστικά σε αλυσίδες εταιρικών συναλλαγών, μετατρέπεται σε εργαλείο μη καταβολής φόρου.
Ο τρόπος που ακολουθούν οι επιτήδειοι είναι ο εξής: ο πωλητής από τη Γερμανία μεταφέρει το μεταχειρισμένο αυτοκίνητο ως ενδοκοινοτική παράδοση σε εταιρεία στη Βουλγαρία, χωρίς να χρεώνεται ΦΠΑ, καθώς θεωρείται ενδοκοινοτική συναλλαγή. Στη συνέχεια, εμφανίζει ότι το αγόρασε με εικονικό ΦΠΑ και το μεταπωλεί στην Ελλάδα, δηλώνοντας ότι εφαρμόζεται το καθεστώς περιθωρίου κέρδους. Ο ελληνικός έλεγχος βλέπει μόνο το «περιθώριο» και όχι την πραγματική αξία του οχήματος, με αποτέλεσμα να μην εισπράττεται ο εισαγωγικός ΦΠΑ.
Πρόσφατοι έλεγχοι της ΑΑΔΕ αποκάλυψαν ότι 19 οχήματα συνολικής αξίας περίπου 885.000 ευρώ προκάλεσαν απώλεια ΦΠΑ άνω των 212.000 ευρώ. Η έρευνα συνεχίζεται με τη χρήση ψηφιακών διασταυρώσεων, ελέγχων εγγραφών στο ευρωπαϊκό σύστημα VIES, τελωνειακών μητρώων, δεδομένων μητρώων οχημάτων και ανάλυσης τραπεζικών ροών. Η ΑΑΔΕ έχει ήδη ξεκινήσει σειρά ελέγχων για εταιρείες που εμπορεύονται μεταχειρισμένα οχήματα από το εξωτερικό, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν χρησιμοποιούν το ίδιο κόλπο για να αποφύγουν τον ΦΠΑ.
Αντίστοιχες υποθέσεις ερευνώνται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Τον περασμένο Ιούλιο, το γραφείο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO) στη Φρανκφούρτη και το Μιλάνο κατάφερε να πλήξει δίκτυα που δραστηριοποιούνταν σε διασυνοριακές απάτες ΦΠΑ, συνδεδεμένες με την πώληση χιλιάδων μεταχειρισμένων πολυτελών αυτοκινήτων, προκαλώντας απώλειες που εκτιμώνται στα 100 εκατ. ευρώ.
Στο πλαίσιο των ερευνών που διενεργήθηκαν υπό την καθοδήγηση της EPPO, με την κωδική ονομασία «Vortex», πραγματοποιήθηκαν περίπου 80 έρευνες σε χώρες όπως η Βουλγαρία, η Κροατία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Λετονία, το Λουξεμβούργο και η Πολωνία, με τη συμμετοχή 500 στελεχών των διωκτικών αρχών. Αποτέλεσμα αυτών των ερευνών ήταν η σύλληψη 6 ατόμων στη Γερμανία και την Ιταλία, καθώς και η δέσμευση περιουσιακών στοιχείων άνω των 20 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, χιλιάδες αυτοκίνητα πωλήθηκαν μέσω απατηλών διασυνοριακών σχημάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη, χρησιμοποιώντας εικονικές εταιρείες, πλαστά έγγραφα και εικονικά τιμολόγια, με σκοπό την αποφυγή πληρωμής ΦΠΑ. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα οχήματα εμφανίζονταν ψευδώς ως πωλημένα σε εταιρείες στο Λιχτενστάιν και το Σαν Μαρίνο, πριν μεταπωληθούν σε εμπόρους και πελάτες στην Ιταλία και άλλα κράτη-μέλη.
Επιπλέον, το «καρουζέλ» απάτης ΦΠΑ επέτρεπε στα εγκληματικά δίκτυα να ζητούν επιστροφές ΦΠΑ από τις εθνικές φορολογικές αρχές, χωρίς να τις δικαιούνται, αποκομίζοντας έτσι παράνομα κέρδη. Τα εγκληματικά δίκτυα φέρονται επίσης να εφάρμοζαν παράνομα μειωμένο ΦΠΑ στο πλαίσιο του καθεστώτος περιθωρίου κέρδους, το οποίο επιτρέπει στους μεταπωλητές να πληρώνουν ΦΠΑ μόνο επί του κέρδους τους, όταν πωλούν μεταχειρισμένα αγαθά που αγοράστηκαν από ιδιώτες. Ωστόσο, οι υπό έρευνα εταιρείες εφάρμοζαν το καθεστώς αυτό παράνομα.