Ένα μεγάλο μέρος του μυστηρίου γύρω από την τιμή του χρυσού αποκαλύπτεται, καθώς αποκαλύψεις δείχνουν ότι η Κίνα αγοράζει πολύ περισσότερο χρυσό από ό,τι δηλώνει επίσημα τα τελευταία χρόνια. Υπήρχε υποψία ότι οι αγορές χρυσού από την Κίνα ήταν από τρεις έως έξι φορές μεγαλύτερες από τις επίσημες δηλώσεις, αλλά πρόσφατη έρευνα των Financial Times αποκάλυψε ότι οι πραγματικές ποσότητες είναι δεκαπλάσιες. Οι αναλυτές της Société Générale εκτιμούν ότι οι πραγματικές αγορές της Κίνας το 2024 πιθανόν να αντιστοιχούν σε περισσότερο από το ένα τρίτο της συνολικής παγκόσμιας ζήτησης από κεντρικές τράπεζες, με τις φετινές αγορές να φτάνουν τους 250 τόνους, αντί για 25 που καταγράφονται επισήμως. Η Ιαπωνική Ένωση Πολύτιμων Μετάλλων υπολογίζει ότι η Κίνα διαθέτει πάνω από 5.000 τόνους χρυσού, ποσότητα διπλάσια από αυτή που έχει ανακοινωθεί επισήμως.

Είναι γνωστό ότι η Κίνα, καθώς και άλλες ασιατικές χώρες και γενικότερα οι Μη Δυτικές χώρες, οι χώρες Brics ή ο Παγκόσμιος Νότος, αγοράζουν χρυσό ως αντιστάθμισμα για τη γεωπολιτική αστάθεια ή για να καλυφθούν απέναντι σε πιθανές κυρώσεις από τις ΗΠΑ, στο πλαίσιο μιας στρατηγικής «αποδολαριοποίησης». Ωστόσο, τα στοιχεία για τον καθοριστικό ρόλο της Κίνας ενισχύουν την εκτίμηση ότι πίσω από τις κινήσεις στην αγορά χρυσού κρύβονται πολύ πιο φιλόδοξες και στρατηγικές επιδιώξεις από το Πεκίνο. Πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι αυτό δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια στρατηγική για τη δημιουργία ενός νέου διεθνούς νομισματικού συστήματος, το οποίο θα βασίζεται σε διμερείς σχέσεις με εθνικά νομίσματα, υποστηριζόμενο από αποθέματα χρυσού, με κεντρική «άγκυρα» την Κίνα.

Αυτό είναι διαφορετικό από ένα νέο νόμισμα ή ένα νέο νομισματικό σύστημα από τους Brics, όπως έχει υπονοηθεί κατά καιρούς, αλλά διαψευσθεί επισήμως. Ένα πιθανό σχέδιο είναι ένα σύστημα διμερών διακανονισμών, όπου τα εθνικά νομίσματα θα σταθμίζονται το ένα έναντι του άλλου με βάση τα αποθέματα χρυσού τους. Ο χρυσός δεν υποστηρίζει άμεσα τα νομίσματα, αλλά χρησιμεύει ως σημείο αναφοράς για τον καθορισμό των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Εάν δύο χώρες δεν εμπιστεύονται το νόμισμα της άλλης, αλλά δεν θέλουν ή δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν το δολάριο λόγω κυρώσεων ή άλλων προβλημάτων, τότε ο χρυσός μπορεί να είναι η «άγκυρα» που θα προσδώσει εμπιστοσύνη στη συναλλαγή.

Αυτό θα ισοδυναμούσε με μια επιστροφή σε κάτι ανάλογο με το σύστημα του Bretton Woods, το οποίο ίσχυε από το 1944 έως το 1971. Στο σύστημα αυτό, τα εθνικά νομίσματα ήταν «δεμένα» με το δολάριο σε σταθερές ισοτιμίες, ενώ το δολάριο ήταν μετατρέψιμο σε χρυσό στην τιμή των 35 δολαρίων ανά ουγγιά. Μόνο οι ξένες κεντρικές τράπεζες και κυβερνήσεις μπορούσαν να μετατρέψουν τα δολάριά τους σε χρυσό, όχι οι ιδιώτες. Στις 15 Αυγούστου 1971, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Νίξον ανακοίνωσε τη διακοπή της μετατρεψιμότητας του δολαρίου σε χρυσό, τερματίζοντας στην πράξη το σύστημα Bretton Woods.

Η Κίνα, παρόλο που «κρύβει» τις πραγματικές ποσότητες χρυσού που αγοράζει, δεν κρύβει τις κινήσεις της για να γίνει το νέο παγκόσμιο κέντρο του χρυσού. Το Χρηματιστήριο Χρυσού της Σαγκάης εγκαινίασε το πρώτο θησαυροφυλάκιο φύλαξης και φυσικής παράδοσης χρυσού στο Χονγκ Κονγκ το προηγούμενο καλοκαίρι, με σκοπό τη δημιουργία ενός δικτύου θησαυροφυλακίων σε βασικά χρηματοπιστωτικά κέντρα όπως η Σιγκαπούρη, η Ζυρίχη και το Ντουμπάι. Ταυτόχρονα, η Κίνα έχει προσεγγίσει αναπτυσσόμενες χώρες για να αποθηκεύσουν τον χρυσό τους εντός των συνόρων της. Αυτή η στρατηγική φαίνεται ότι δεν είναι καινούρια, καθώς υπάρχει από την εποχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης, αλλά οι κινήσεις επιταχύνθηκαν μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις κυρώσεις στη Ρωσία.

Ένα τηλεγράφημα του 2009 της αμερικανικής πρεσβείας που δημοσιοποιήθηκε από τη WikiLeaks αποκαλύπτει ότι η Κίνα πίστευε από τότε ότι η Δύση είχε καταπιέσει τις τιμές του χρυσού για να διατηρήσει την υπεροχή του δολαρίου. Το ίδιο έγγραφο ανέφερε ότι τα αυξημένα αποθέματα χρυσού της Κίνας θα λειτουργήσουν ως πρότυπο και θα οδηγήσουν άλλες χώρες να αποθεματοποιήσουν περισσότερο χρυσό. Η Κίνα κρύβει την πραγματική ποσότητα των αγορών της, προτιμώντας να συσσωρεύει το πολύτιμο μέταλλο χωρίς να προκαλεί πανικό στις διεθνείς αγορές.

Το Πεκίνο αποφεύγει έτσι και πιθανές κυρώσεις από την κυβέρνηση Τραμπ, η οποία θεωρεί τη συσσώρευση χρυσού ως επιθετική κίνηση. Η Κίνα χρησιμοποιεί ακόμα και τον στρατό για τις αγορές χρυσού, ο οποίος δεν υποχρεούται να ανακοινώνει τις κινήσεις του. Οι Financial Times αναφέρουν ότι οι στόχοι της Κίνας δεν έχουν καλυφθεί ακόμα, επομένως είναι πολύ πιθανό οι αγορές να συνεχιστούν. Επιπλέον, η Κίνα μπορεί να αυξάνει τα αποθέματά της και από τη δική της παραγωγή, καθώς είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός χρυσού παγκοσμίως.

Η αποδολαριοποίηση του Πεκίνου είναι ξεκάθαρη στους αριθμούς, καθώς τα αποθέματα αμερικανικών ομολόγων της Κίνας έχουν μειωθεί από 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2013 σε 759 δισεκατομμύρια δολάρια στις αρχές του 2025, ενώ ταυτόχρονα τα αποθέματα χρυσού αυξήθηκαν φτάνοντας τους 2.292 τόνους, που αντιπροσωπεύουν το 6,5% των επίσημων αποθεματικών της. Παγκοσμίως, το μερίδιο του χρυσού στη ζήτηση των κεντρικών τραπεζών αυξήθηκε σε σχεδόν 25% το 2024, από 12% το 2015-2019. Αυτή η αύξηση έχει οδηγήσει τον χρυσό να ξεπεράσει το ευρώ και να γίνει το δεύτερο μεγαλύτερο αποθεματικό περιουσιακό στοιχείο παγκοσμίως, μετά το δολάριο.

Για πρώτη φορά από το 1996, ο χρυσός αντιπροσωπεύει μεγαλύτερο ποσοστό των αποθεματικών των κεντρικών τραπεζών από τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα. Το δολάριο παραμένει κυρίαρχο με 58% των παγκόσμιων αποθεματικών, αλλά έχει πέσει από το 71% που ήταν το 2001, ενώ ο χρυσός έχει ανέβει στο 35% των αποθεματικών, υποδηλώνοντας μια μακροπρόθεσμη τάση που δύσκολα θα ανατραπεί.