Το κόμμα της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζιόρτζια Μελόνι κατηγορείται από τους επικριτές του ότι προωθεί τη φοροδιαφυγή με το σχέδιό του να διπλασιάσει το νόμιμο όριο για τις πληρωμές σε μετρητά, στα 10.000 ευρώ. Με τροπολογία στον προϋπολογισμό του 2026, που πρέπει να εγκριθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου, οι βουλευτές του κόμματος «Αδελφοί της Ιταλίας» της Μελόνι ζήτησαν τη νομιμοποίηση των συναλλαγών σε μετρητά έως 10.000 ευρώ, υπό την προϋπόθεση ότι θα καταβάλλεται φόρος 500 ευρώ για κάθε ποσό άνω των 5.000 ευρώ.
Οι βουλευτές υποστηρίζουν ότι η πρότασή τους θα επιτρέψει την αύξηση των δαπανών για είδη πολυτελείας από ξένους τουρίστες, οι οποίοι συχνά φτάνουν στην Ιταλία με μεγάλα ποσά σε μετρητά, και θα συμβάλει στην επιστροφή του μαύρου χρήματος στην κυκλοφορία της νόμιμης οικονομίας. «Πιστεύουμε ότι υπάρχει ένα σημαντικό ποσό μετρητών στην Ιταλία εδώ και πολύ καιρό, το οποίο μπορεί να διοχετευθεί στην πραγματική, νόμιμη οικονομία με μια μικρή εισφορά 500 ευρώ», δήλωσε ο Μάρκο Οσνάτο, πρόεδρος της οικονομικής επιτροπής της κάτω βουλής στους Financial Times.
Ο γερουσιαστής Ματτέο Τζελμέτι, ένας από τους κύριους υποστηρικτές του νομοσχεδίου και μέλος της Επιτροπής Προϋπολογισμού της Γερουσίας, δήλωσε ότι το αυξημένο όριο για τις συναλλαγές σε μετρητά θα λειτουργήσει προς όφελος των τουριστών καθώς και των ξενοδοχείων, των εστιατορίων και των καταστημάτων. Ισχυρίστηκε επίσης ότι αποτελεί «έναν τρόπο για το κράτος να συγκεντρώσει χρήματα», αν και αρνήθηκε να κάνει εκτιμήσεις για τα πιθανά κέρδη.
Ο υπουργός Οικονομικών Τζανκάρλο Τζιοργκέτι της Λέγκας, από τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού, δεν έχει ακόμη εκφράσει δημοσίως την άποψή του. Η εκτίμησή του θα επηρεάσει σημαντικά τις προοπτικές υιοθέτησης της τροπολογίας. Ωστόσο, τα κόμματα της αντιπολίτευσης υποστηρίζουν ότι το μέτρο θα επιβραβεύσει τους φοροφυγάδες και όσους εμπλέκονται σε παράνομες δραστηριότητες, οι οποίοι θα μπορούν να ξοδέψουν τα αδήλωτα ή παράνομα κέρδη τους πληρώνοντας μόνο έναν μικρό φόρο. «Είναι ένα παράξενο μέτρο», δήλωσε ο γερουσιαστής Αντόνιο Μισιάνι του κεντροαριστερού Δημοκρατικού Κόμματος, προσθέτοντας ότι μόνο «εγκληματίες και μαφιόζοι» είναι πιθανό να επωφεληθούν από τέτοιες προσφορές.
Στο πλαίσιο των προσπαθειών της για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, η ΕΕ έχει θεσπίσει ανώτατο όριο 10.000 ευρώ για τις πληρωμές σε μετρητά στις εμπορικές συναλλαγές σε όλη την Ευρώπη, το οποίο θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2027. Ωστόσο, οι Βρυξέλλες επιτρέπουν στα κράτη μέλη να θεσπίσουν χαμηλότερα όρια για τις συναλλαγές σε μετρητά, εάν το επιθυμούν.
Τα τελευταία χρόνια, οι Ιταλοί μεταρρυθμιστές, συμπεριλαμβανομένου του πρώην πρωθυπουργού Μάριο Ντράγκι, έχουν προσπαθήσει να αποθαρρύνουν τη χρήση μετρητών και να προωθήσουν τις ψηφιακές πληρωμές, στο πλαίσιο της καταπολέμησης της τεράστιας παραοικονομίας και της ανεξέλεγκτης φοροδιαφυγής στην Ιταλία. Ωστόσο, το κόμμα Αδελφοί της Ιταλίας της Μελόνι και οι σύμμαχοί του στη Λέγκα και τη Φόρτσα Ιτάλια απολαμβάνουν ισχυρή υποστήριξη από τους ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων, οι οποίοι είναι δυσαρεστημένοι με τη φορολογική επιβάρυνσή τους. Μία από τις πρώτες κινήσεις της Μελόνι μετά την ανάληψη των καθηκόντων της πριν από τρία χρόνια ήταν η αύξηση του νόμιμου ορίου για τις συναλλαγές σε μετρητά για τις επιχειρήσεις από 1.000 ευρώ στα 5.000 ευρώ.
Η Μελόνι προσπάθησε επίσης να καταργήσει τη νομική υποχρέωση των μικρών επιχειρήσεων να δέχονται ψηφιακές πληρωμές και ήθελε να τους επιτρέψει να απαιτούν μετρητά για συναλλαγές κάτω των 60 ευρώ, αλλά αναγκάστηκε να κάνει πίσω μετά την προειδοποίηση των Βρυξελλών ότι μια τέτοια κίνηση ήταν αντίθετη με τη δέσμευση της Ιταλίας να προωθήσει τις ψηφιακές πληρωμές και να θέσει τα δημόσια οικονομικά της χώρας σε πιο υγιή βάση.