Στους 12.000 ανέρχονται πλέον οι άνεργοι που έχουν ενταχθεί στο νέο, πιλοτικό πρόγραμμα καταβολής του επιδόματος ανεργίας από τη ΔΥΠΑ, οι οποίοι λαμβάνουν παροχή υψηλότερη κατά τους πρώτους μήνες που βρίσκονται χωρίς δουλειά. Από αυτούς, περίπου 2.400, ή το 20% του συνόλου, κατάφεραν να επιστρέψουν σύντομα στην αγορά εργασίας και έτσι διέκοψαν την καταβολή του επιδόματος. Αυτή είναι μια βασική παράμετρος στην αλλαγή του τρόπου χορήγησης της εν λόγω παροχής: να αποτελέσει κίνητρο για επιστροφή στην εργασία και όχι ανάχωμα.

Η εκτίμηση αρμόδιων υπηρεσιακών παραγόντων της ΔΥΠΑ είναι ότι μέχρι τον Φεβρουάριο της ερχόμενης χρονιάς θα καταστεί εφικτό να συμπληρωθεί ο αριθμός των 15.000 ανέργων που θα ενταχθούν στο πιλοτικό πρόγραμμα, το οποίο βρίσκεται σε ισχύ από τον περασμένο Μάρτιο. Οι δικαιούχοι επιλέγονται βάσει ειδικού αλγορίθμου που αξιολογεί τα επιμέρους στοιχεία του κάθε ανέργου. Υπενθυμίζεται ότι το συγκεκριμένο όριο αποτελεί απαραίτητο προαπαιτούμενο ώστε να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα για τον νέο τρόπο καταβολής του επιδόματος ανεργίας.

Εντός του 2026, το πιλοτικό πρόγραμμα θα αξιολογηθεί, θα γίνουν οι απαραίτητες προσαρμογές και θα αποκτήσει μόνιμα χαρακτηριστικά. Ο τομέας της απασχολησιμότητας, δηλαδή η επίδραση που μπορεί να έχει το επίδομα στην επιστροφή του ανέργου στην αγορά εργασίας, παίζει καθοριστικό ρόλο στην αξιολόγηση του προγράμματος. Η δημιουργία ενός επιδόματος που θα είναι απλό, δίκαιο, ανταποδοτικό και προσαρμοσμένο στις ανάγκες της αγοράς αποτελεί το βασικό ζητούμενο. Εξάλλου, το πιλοτικό πρόγραμμα έχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα εφαρμογής και ολοκλήρωσης, καθώς η χρηματοδότησή του γίνεται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), με προϋπολογισμό 100 εκατ. ευρώ.

Σημειώνεται ότι στο ανώτατο πεδίο το επίδομα ανεργίας μπορεί να ανέλθει έως και τα 1.295 ευρώ κατά τους πρώτους μήνες της παροχής για κάποιον δικαιούχο με πολλά χρόνια εργασίας και πολύ υψηλές αποδοχές κατά τη διάρκεια του εργασιακού του βίου.

Σύμφωνα με το νέο, πιλοτικό πρόγραμμα επιδόματος ανεργίας, υπάρχει ένας αλγόριθμος που υπολογίζει το ποσό που πρέπει να λάβει ο δικαιούχος με δύο τρόπους: με το σημερινό επίδομα (540 ευρώ) και με το νέο καθεστώς. Εάν προκύπτει ότι ο άνεργος με το καινούργιο σύστημα δικαιούται υψηλότερο επίδομα για τους πρώτους μήνες που βρίσκεται χωρίς δουλειά, τότε επιλέγεται αυτόματα για να ενταχθεί στο πιλοτικό πρόγραμμα.

Το υψηλότερο ποσό προκύπτει αρχικά με ένα μπόνους (100 – 200 ευρώ) που χορηγείται για την αρχική περίοδο που ο δικαιούχος βρίσκεται στην ανεργία, ειδικότερα κατά τους πρώτους έξι μήνες. Το 12μηνο καταβολής του επιδόματος διατηρείται, αλλά αλλάζει το ποσό ανά χρονικό διάστημα. Υπό προϋποθέσεις, μπορεί ο δικαιούχος να λαμβάνει επίδομα έως και 24 μήνες. Τα ποσά που καταβάλλονται, ειδικά στην αρχή της ανεργίας, γίνονται υψηλότερα εάν ο άνεργος έχει πληρώσει περισσότερες ασφαλιστικές εισφορές. Αυτό σημαίνει ότι είναι μεγαλύτερο το ποσό που θα λάβει ο άνεργος εάν έχει για παράδειγμα 20 χρόνια προϋπηρεσίας, χωρίς ενδιάμεσες περιόδους ανεργίας, και μικρότερο εάν έχει έως 5 έτη προϋπηρεσίας.

Επίσης, υψηλότερο ποσό επιδόματος θα λάβει ένας άνεργος που στη διάρκεια του εργασιακού του βίου ήταν διευθυντής, με τον ανάλογο μισθό, και σαφώς χαμηλότερο κάποιος άνεργος που όταν δούλευε αμειβόταν με τις κατώτατες αποδοχές στον ιδιωτικό τομέα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, βασική παράμετρος του πιλοτικού προγράμματος είναι ότι κανείς άνεργος ενταγμένος σε αυτό δεν θα λάβει μικρότερο ποσό από αυτό που δικαιούται με το κανονικό επίδομα, σε 12μηνη βάση.

Το νέο επίδομα αποτελείται από τα εξής μέρη: 1) Σταθερό μέρος επιδότησης: Υπολογίζεται βάσει των αποδοχών του δικαιούχου σε συνάρτηση με το νόμιμο κατώτατο ημερομίσθιο. Κατά το 1ο τρίμηνο υπολογίζεται σε σχέση με το 70% του κατώτατου ημερομισθίου (ή του μέσου ημερομισθίου των αποδοχών του, εάν αυτές ήταν μικρότερες από τον κατώτατο μισθό). Η μείωση του ποσού στο επίδομα είναι σταδιακή. Υποχωρεί στο 60% κατά το 2ο τρίμηνο, στο 50% το 3ο τρίμηνο, στο 40% το 4ο τρίμηνο. Στη συνέχεια, όταν προκύψει ανάγκη καταβολής και για το 2ο έτος ανεργίας, τότε το επίδομα υπολογίζεται στο 30% του κατώτατου ημερομισθίου για το 1ο εξάμηνο και στο 20% για το 2ο εξάμηνο. Υπενθυμίζεται ότι ο μέσος όρος ποσοστού επιδότησης στο πρώτο 12μηνο καταβολής παραμένει στο 55% του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, όπως είναι και σήμερα.

2) Μεταβλητό μέρος επιδότησης: Εξαρτάται από τα έτη ασφάλισης (από το 4ο έως και το 20ό) και από τον μέσο όρο αποδοχών του δικαιούχου. Επιχειρείται διασύνδεση του εργασιακού βίου με το ύψος του μεταβλητού μέρους της επιδότησης. Έτσι, αυξάνεται το συνολικό επίδομα για όσους έχουν εργαστεί τουλάχιστον 4 χρόνια και άνω. Το επίδομα ανεργίας προκύπτει από τις ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί. Προβλέπονται, επίσης, πρόσθετες προσαυξήσεις εάν πρόκειται να χορηγηθεί Δώρο Χριστουγέννων και Πάσχα. Υπάρχουν ακόμα προσαυξήσεις για τέκνα και λόγω μονογονεϊκότητας. Οι προϋποθέσεις χορήγησης είναι: Δικαίωμα στην καταβολή της τακτικής επιδότησης (σημερινό επίδομα). Όριο οι 900 ημέρες ασφάλισης κατ’ ελάχιστο κατά τους 50 μήνες πριν από την ένταξη στην επιδότηση. Εξαιρούνται οι δύο τελευταίοι μήνες. Αποδοχές ίσες ή μεγαλύτερες από τον κατώτατο μισθό κατά τους 14 μήνες πριν από την ένταξη στην επιδότηση. Εξαιρούνται οι δύο τελευταίοι μήνες.