Η Μέση Ανατολή εξελίσσεται ταχύτατα σε μία από τις ισχυρότερες παγκόσμιες «πρωτεύουσες» της τεχνητής νοημοσύνης, σύμφωνα με τον θρυλικό επενδυτή Ray Dalio. Μιλώντας στο CNBC, ο ιδρυτής της Bridgewater Associates παρομοίασε τη δυναμική της περιοχής με την έλξη που ασκούσε κάποτε η Silicon Valley για τις τεχνολογικές εταιρείες, τονίζοντας ότι η συνύπαρξη τεράστιων κεφαλαίων και διεθνούς ταλέντου έχει δημιουργήσει έναν νέο υπερμαγνήτη καινοτομίας.
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία και οι γειτονικές οικονομίες έχουν εκκινήσει φέτος πρωτοβουλίες πολλών δισεκατομμυρίων για την κατασκευή cloud υποδομών, data centers και πλατφορμών Τεχνητής Νοημοσύνης – με κινητήριο μοχλό τα κρατικά επενδυτικά ταμεία και στρατηγικές συνεργασίες με τους μεγαλύτερους τεχνολογικούς ομίλους. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η συμφωνία 10 δισ. δολαρίων της Google Cloud με το σαουδαραβικό Public Investment Fund, ένα σχέδιο που στοχεύει στη δημιουργία ενός παγκόσμιου κόμβου Τεχνητής Νοημοσύνης μέσα στη χώρα. Παράλληλα, OpenAI, Oracle, Nvidia και Cisco ενώνουν δυνάμεις για την ανάπτυξη ενός μεγάλου Stargate AI campus στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Όταν ρωτήθηκε εάν τα ΗΑΕ, η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ μπορούν να εξελιχθούν σε ηγέτες της κούρσας της τεχνητής νοημοσύνης, ο Dalio ήταν σαφής: «Έχουν καταφέρει να προσελκύσουν ταλαντούχους ανθρώπους… Η περιοχή μετατρέπεται σε μια Silicon Valley των καπιταλιστών. Έρχεται κόσμος, έρχονται χρήματα, έρχεται ταλέντο». Ο ίδιος σημείωσε πως εδώ και τρεις δεκαετίες παρακολουθεί από κοντά τη μετεξέλιξη του Αμπού Ντάμπι, αποδίδοντας τη σημερινή δυναμική σε «συνειδητή κρατική στρατηγική και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό». Περιέγραψε τα ΗΑΕ ως «έναν παράδεισο σε έναν ταραγμένο κόσμο», χάρη στη σταθερότητα, την ποιότητα ζωής και τη φιλοδοξία τους να χτίσουν ένα ανταγωνιστικό διεθνές χρηματοοικονομικό οικοσύστημα.
«Υπάρχει μια ένταση, ένα buzz, όπως στο Σαν Φρανσίσκο γύρω από την ΤΝ και την τεχνολογία», είπε χαρακτηριστικά.
Παρά την αισιοδοξία για την τεχνολογική άνθηση στη Μέση Ανατολή, ο Dalio εμφανίστηκε ανήσυχος για τη διεθνή οικονομία. Εκτίμησε ότι τα επόμενα ένα-δύο χρόνια θα είναι «περισσότερο επισφαλή» λόγω της σύγκλισης τριών μεγάλων κύκλων: του χρέους, της πολιτικής πόλωσης στις ΗΠΑ και των γεωπολιτικών εντάσεων. Το παγκόσμιο χρέος πιέζει ήδη αρκετούς τομείς: «Βλέπουμε ρωγμές στις αγορές – στο private equity, στο venture capital, στο χρέος που αναχρηματοδοτείται. Βρισκόμαστε σε μια φούσκα, κατά τη γνώμη μου, με βάση σχεδόν όλες τις ενδείξεις», είπε, συγκρίνοντας το σημερινό περιβάλλον περισσότερο με την κρίση του 2000 παρά με το 1929.
Η πολιτική δυναμική στις ΗΠΑ, ενόψει των εκλογών του 2026, αναμένεται να επιδεινώσει την αβεβαιότητα: «Θα υπάρξει περισσότερη σύγκρουση με διάφορες μορφές». Ταυτόχρονα, τα υψηλά επιτόκια και η «συγκεντρωμένη» ηγεσία της αγοράς αυξάνουν την τρωτότητα. Ο Dalio μίλησε και για το δημοσιονομικό αδιέξοδο πολλών χωρών: «Δεν μπορούν να συνεχίσουν να συσσωρεύουν χρέος, αλλά πολιτικά δεν μπορούν ούτε να αυξήσουν φόρους ούτε να μειώσουν παροχές. Είναι παγιδευμένες». Αυτό, όπως είπε, εντείνει την άνοδο του λαϊκισμού τόσο από τα αριστερά όσο και από τα δεξιά, δημιουργώντας «ασυμφιλίωτες διαφορές».
Αν και ο Dalio θεωρεί ότι η άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης έχει οδηγήσει σε «φουσκωμένες» αποτιμήσεις, συμβουλεύει τους επενδυτές να μην κινηθούν βεβιασμένα: «Δεν θέλεις να βγεις απλώς επειδή υπάρχει φούσκα. Θέλεις να εντοπίσεις το ‘σκάσιμο’ της φούσκας». Αυτό, κατά τον ίδιο, συνήθως προκαλείται από αυστηρότερη νομισματική πολιτική ή από καταναγκαστικές πωλήσεις για την κάλυψη υποχρεώσεων. Οι ανησυχίες για φούσκα στην ΤΝ έχουν ενταθεί το τελευταίο διάστημα, με τον CEO της OpenAI Sam Altman να αναφέρει ότι «η αγορά της ΤΝ είναι σε φούσκα», ενώ ο Michael Burry προβλέπει κατάρρευση μέσα στα επόμενα δύο χρόνια. Ο Dalio προειδοποίησε επίσης για έντονη πίεση σε venture capital, private equity και εμπορικά ακίνητα, όπου η εποχή του φθηνού δανεισμού έχει τελειώσει και η αναχρηματοδότηση γίνεται πλέον με πολύ βαρύτερο κόστος.