Οι επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου βρίσκονται σε αγώνα δρόμου το δ’ τρίμηνο του 2025, προκειμένου να ανταπεξέλθουν στο υψηλό λειτουργικό κόστος και να «ισοφαρίσουν» τις πιέσεις από τα υπέρογκα μισθώματα, τους λογαριασμούς ρεύματος και τις μισθολογικές επιβαρύνσεις. Σύμφωνα με την ανάλυση του Ινστιτούτου της ΕΣΕΕ, η κατάσταση του κύκλου εργασιών στα καταστήματα λιανικού εμπορίου εκτός τροφίμων, οχημάτων και καυσίμων είναι ανησυχητική.
Ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, κ. Σταύρος Καφούνης, επισημαίνει ότι η εικόνα του τζίρου στο λιανικό εμπόριο το πρώτο εξάμηνο του 2025, σε συνδυασμό με το υψηλό λειτουργικό κόστος, καθιστούν το δ’ τρίμηνο το πιο κρίσιμο της χρονιάς. Από τη σύγκριση του κύκλου εργασιών με το 2024 προκύπτει ότι λείπουν τουλάχιστον 750 εκατ. ευρώ τζίρου, γεγονός που σημαίνει ότι απαιτείται αύξηση πωλήσεων κατά τουλάχιστον 10% το τελευταίο τρίμηνο του 2025 για να καλυφθούν οι πιέσεις από τα μισθώματα, την ενέργεια και τις μισθολογικές επιβαρύνσεις.
Η εορταστική αγορά, που ανοίγει με τη “Black Friday”, είναι καθοριστική για τη βιωσιμότητα χιλιάδων επιχειρήσεων, κυρίως ΜμΕ. Σύμφωνα με την ανάλυση του ΙΝΕΜΥ ΕΣΕΕ, η αύξηση του κύκλου εργασιών για το γ’ τρίμηνο ανήλθε σε 199,3 εκατ. ευρώ, με το συνολικό τζίρο να φτάνει τα 7,2 δισ. ευρώ, από 7,0 δισ. το ίδιο διάστημα πέρυσι. Αντίστοιχα, η αύξηση του κύκλου εργασιών για το α’ εννεάμηνο ανήλθε σε 370,4 εκατ. ευρώ, με το συνολικό τζίρο να διαμορφώνεται σε 19,7 δισ. ευρώ από 19,3 δισ. το ίδιο διάστημα πέρυσι.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η αύξηση του κύκλου εργασιών σε επίπεδο εννεαμήνου είναι η χαμηλότερη από το 2020 έως σήμερα. Παράλληλα, οι επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου φαίνεται να μην μπορούν να αξιοποιήσουν πλήρως τα οφέλη από την αύξηση των τουριστικών εσόδων, τα οποία αυξήθηκαν κατά 7,7% και 9,0% το γ’ τρίμηνο και το α’ εννεάμηνο αντίστοιχα.
Σημαντική είναι επίσης η αύξηση στην κατηγορία «Λιανικό Εμπόριο μεταχειρισμένων ειδών σε καταστήματα» (+36,3%) κατά το α’ εννεάμηνο, που ενδεχομένως να υποδηλώνει μια στροφή των καταναλωτών σε πιο φθηνά προϊόντα. Στις επιμέρους κατηγορίες λιανικού εμπορίου, οι «Αθλητικός εξοπλισμός» και «Παιχνίδια» παρουσίασαν αύξηση 8,5%, ενώ οι «Η/Υ και περιφερειακές μονάδες» και «Καλλυντικά» αυξήθηκαν κατά 7,2%.
Αντίθετα, οι κατηγορίες με τη μεγαλύτερη πτώση τζίρου περιλαμβάνουν τον «Τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό» (-12,2%) και τις «Εφημερίδες και γραφική ύλη» (-5,4%). Οι περιφέρειες Ιονίων Νήσων (+3,4%), Αττικής (+3,3%) και Κρήτης (+2,4%) παρουσίασαν τις ισχυρότερες αυξήσεις τζίρου, ενώ οι περιφέρειες με τις μεγαλύτερες υποχωρήσεις περιλαμβάνουν το Νότιο Αιγαίο (-2,5%) και τη Θεσσαλία (-2,2%).
Η ΕΣΕΕ τονίζει ότι το δ’ τρίμηνο του 2024 ο κύκλος εργασιών για το λιανικό εμπόριο εκτός τροφίμων/οχημάτων/καυσίμων διαμορφώθηκε σε 7,4 δισ. ευρώ. Για το τελευταίο τρίμηνο του 2025, ο κύκλος εργασιών θα πρέπει να ανέλθει σε τουλάχιστον 8,2 δισ. ευρώ (αύξηση 10%) ώστε οι επιχειρήσεις να καλύψουν το αυξημένο λειτουργικό κόστος και να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητά τους.
Ο ρυθμός ενίσχυσης του τζίρου κατά το Γ΄ τρίμηνο του 2025 ανήλθε σε 2,8%, σχεδόν όσο και ο ρυθμός πληθωρισμού, γεγονός που σημαίνει ότι η αύξηση του πραγματικού όγκου πωλήσεων ήταν μηδαμινή. Οι μεγάλες επιχειρήσεις λιανικού εκτός τροφίμων/οχημάτων/καυσίμων παρουσίασαν αύξηση πωλήσεων (+4,6%), αλλά αυτή δεν επαρκεί για την κάλυψη των διογκωμένων λειτουργικών εξόδων. Αντίθετα, οι ΜμΕ κατέγραψαν πτώση πωλήσεων κατά 1,3% μετά την αφαίρεση της επίδρασης του πληθωρισμού.
Συνολικά, οι πολύ μικρές επιχειρήσεις λιανικού (εκτός τροφίμων/οχημάτων/καυσίμων) παρουσίασαν μείωση (-2,0%) όταν αφαιρούνται οι επιπτώσεις του πληθωρισμού, ενώ οι μικρές επιχειρήσεις υποχώρησαν κατά 1,6%. Οι μεσαίες επιχειρήσεις, ωστόσο, είδαν τις πωλήσεις τους να ενισχύονται κατά 5,8%, με ικανοποιητική αύξηση 3,1% μετά την αφαίρεση των πληθωριστικών πιέσεων.
Η ΕΣΕΕ επισημαίνει την ανάγκη στήριξης του κλάδου με αναπτυξιακά μέτρα και ελαφρύνσεις, προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.