Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την αυτόματη ασφάλιση εργαζομένων σε Επαγγελματικά Ταμεία, με στόχο να διασφαλιστεί ότι οι πολίτες θα λαμβάνουν αντίστοιχες συντάξεις κατά τη συνταξιοδότηση. Η δέσμη μέτρων που προωθείται αποσκοπεί στη συμπλήρωση των κρατικών συντάξεων, αναγνωρίζοντας την πίεση που ασκεί το δημογραφικό πρόβλημα στα συνταξιοδοτικά συστήματα στην Ευρώπη.
Τα προτεινόμενα μέτρα περιλαμβάνουν τρεις βασικούς άξονες:
- Αυτόματη ασφάλιση σε Επαγγελματικά Ταμεία: Οι εργαζόμενοι θα έχουν τη δυνατότητα να ασφαλίζονται αυτόματα σε επαγγελματικά ταμεία, αποκτώντας πρόσβαση σε μελλοντικές συντάξεις. Διατηρούν το δικαίωμα να εξαιρεθούν από τη διαδικασία, αλλά η συμμετοχή τους θα ενισχύσει τη συμπληρωματική συνταξιοδότηση.
- Σύστημα παρακολούθησης συντάξεων: Στόχος είναι η ανάπτυξη ενός συστήματος που θα παρέχει στους πολίτες σαφή εικόνα των συνταξιοδοτικών τους δικαιωμάτων, προκειμένου να αυξηθεί η συμμετοχή στην Επαγγελματική Ασφάλιση.
- Συνταξιοδοτικοί δείκτες: Αυτοί θα εφαρμόζονται σε εθνικό επίπεδο και θα βοηθούν στη χάραξη πολιτικής για τα συνταξιοδοτικά ζητήματα, προσφέροντας πληρέστερη εικόνα της βιωσιμότητας και επάρκειας του συστήματος.
Η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι δημογραφικές αλλαγές και η δυναμική της αγοράς εργασίας απαιτούν προσαρμογές στα συνταξιοδοτικά συστήματα. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η Ευρώπη γερνάει, με έναν στους τρεις πολίτες να είναι άνω των 65 ετών μέχρι το 2070, γεγονός που θα ασκήσει πίεση στα συστήματα συνταξιοδότησης και υγείας.
Η ανάγκη για επαγγελματικά και συνταξιοδοτικά συστήματα είναι επιτακτική, καθώς οι δημόσιες συντάξεις συχνά δεν επαρκούν για τη διατήρηση ικανοποιητικού βιοτικού επιπέδου, ειδικά για ευάλωτα άτομα και γυναίκες, όπου το συνταξιοδοτικό χάσμα φτάνει το 24,5%. Τα προτεινόμενα μέτρα στοχεύουν στην ενίσχυση της ζήτησης και προσφοράς επικουρικών συντάξεων μέσω επαγγελματικής ασφάλισης.
Στην Ελλάδα, η συζήτηση για τις αναγκαίες αλλαγές στα Επαγγελματικά Ταμεία είναι σε εξέλιξη, με στόχο την ενίσχυση της λειτουργίας τους. Παρά την ενεργοποίηση του «νόμου Γεωργιάδη – Τσακλόγλου» το 2023, η Επαγγελματική Ασφάλιση φαίνεται να έχει «παγώσει». Από τα 29 Επαγγελματικά Ταμεία προαιρετικής ασφάλισης, μόλις ένα δημιουργήθηκε το 2024, με 222.671 εργαζόμενους να είναι ασφαλισμένοι, που αντιστοιχεί στο 4,85% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού.
Η αξία ενεργητικού των ελληνικών ΤΕΑ ανέρχεται σε 2,464 δισ. ευρώ, με το 29,1% να επενδύεται σε ελληνικά περιουσιακά στοιχεία. Παρά την αύξηση 440% της συνολικής αξίας ενεργητικού των ΤΕΑ Προαιρετικής Ασφάλισης την περίοδο 2012-2024, η Ελλάδα παραμένει πίσω σε σχέση με άλλες χώρες, με τα περιουσιακά στοιχεία των ΤΕΑ να αντιστοιχούν μόλις στο 1,1% του ΑΕΠ.