Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει προκαλέσει παγκόσμια έλλειψη στο ΤΝΤ, ένα κρίσιμο υλικό για τη βιομηχανική παραγωγή εκρηκτικών που χρησιμοποιούνται σε έργα οδοποιίας, εξόρυξης και ενέργειας. «Από το κινητό και τον φορητό υπολογιστή, μέχρι τους δρόμους και τα σπίτια μας — σχεδόν τα πάντα ξεκινούν από τα εμπορικά εκρηκτικά», εξηγεί ο Κλαρκ Μάικα, πρόεδρος του Institute of Makers of Explosives (IME).
Η τιμή του ΤΝΤ έχει εκτοξευθεί: από 0,50 δολάρια τη λίβρα στις αρχές της δεκαετίας του 2000, σε πάνω από 20 δολάρια σήμερα. Αυτή η αύξηση σημαίνει ακριβότερα έργα υποδομών, ενέργειας και κατασκευών – δηλαδή υψηλότερο κόστος για ολόκληρη την οικονομία. Η παραγωγή στις ΗΠΑ είχε σταματήσει από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, κυρίως λόγω αυστηρών περιβαλλοντικών κανονισμών, με αποτέλεσμα η χώρα να εξαρτάται από εισαγωγές.
Μέχρι πριν λίγα χρόνια, οι ΗΠΑ προμηθεύονταν ΤΝΤ από τη Ρωσία και την Κίνα. Μετά τις κυρώσεις και την κλιμάκωση του πολέμου, στράφηκαν στην Πολωνία. Ωστόσο, σήμερα η πολωνική Nitro-Chem, ο κύριος προμηθευτής, έχει κατακλυστεί από παραγγελίες που κατευθύνονται σχεδόν εξ ολοκλήρου στην Ουκρανία. Έτσι, οι ΗΠΑ αναγκάζονται να εισάγουν από πιο μακρινές αγορές — Τουρκία, Βιετνάμ, Αυστραλία, Ινδία — με ακόμη υψηλότερο κόστος, επιβαρυμένο και από τους δασμούς 10% που διατηρεί η κυβέρνηση Τραμπ.
Για πρώτη φορά μετά από σχεδόν 40 χρόνια, οι ΗΠΑ ετοιμάζονται να επαναφέρουν την παραγωγή ΤΝΤ στο έδαφός τους. Το 2024, η αμερικανική Repkon USA εξασφάλισε συμβόλαιο 435 εκατ. δολαρίων για τη δημιουργία στρατιωτικής μονάδας παραγωγής ΤΝΤ στο Γκράχαμ του Κεντάκι. «Σήμερα ξεκινά η επιστροφή της παραγωγής ΤΝΤ σε αμερικανικό έδαφος», δήλωσε ο υποστράτηγος Τζον Ράιμ, υπογραμμίζοντας τη σημασία της ενεργειακής και αμυντικής αυτάρκειας.
Ωστόσο, το εργοστάσιο δεν αναμένεται να λειτουργήσει πριν από το 2028, αφήνοντας στο μεταξύ κενό που πιέζει την αγορά. Η έλλειψη ΤΝΤ δεν πλήττει μόνο τη στρατιωτική παραγωγή. Χωρίς αυτά τα υλικά, δυσκολεύεται η εξόρυξη κρίσιμων μετάλλων για κινητά τηλέφωνα και μπαταρίες, η παραγωγή υλικών για οδοποιία και η λειτουργία ενεργειακών υποδομών. Όπως προειδοποιεί ο Κλαρκ Μάικα, «χωρίς αυτά τα εκρηκτικά, δεν μπορείς να εξορύξεις τα μέταλλα για τα κινητά, ούτε τα αδρανή υλικά για τους δρόμους. Και χωρίς αυτά, η οικονομία απλώς δεν μπορεί να συνεχίσει να μεγαλώνει».