Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 δεν εξελίχθηκε όπως αναμενόταν από τη Μόσχα, καθώς δεν ολοκληρώθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα. Τρία χρόνια μετά, ο πόλεμος συνεχίζεται, με τις προσπάθειες για τον τερματισμό των συγκρούσεων να εντείνονται, υπό την πίεση των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ακόμα και αν ο πόλεμος τελειώσει αύριο, η Ρωσία θα χρειαστεί να πληρώνει για την εισβολή της στην Ουκρανία πολύ μετά το τέλος του, σύμφωνα με δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg. Η ρωσική κυβέρνηση στρέφεται στον δανεισμό για να χρηματοδοτήσει τη στρατιωτική της επιχείρηση. Σε μία από τις τελευταίες δημοπρασίες για το 2025, η ρωσική κυβέρνηση εξέδωσε ομόλογα ύψους 108,9 δισ. ρουβλιών (1,36 δισ. δολάρια), ανεβάζοντας το συνολικό ποσό για το 2025 σε 7,9 τρισ. ρούβλια, ποσό που υπερβαίνει το προηγούμενο ρεκόρ του 2020 κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού.
Το βασικό επιτόκιο της κεντρικής τράπεζας ήταν μόλις 4,25% το 2020, ενώ πέρυσι είχε φτάσει στο 21%. Η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας άρχισε τον Ιούνιο να μειώνει το κόστος δανεισμού, ρίχνοντας το επιτόκιο στο 16,5%. Ωστόσο, το χρήμα παραμένει εξαιρετικά ακριβό για τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και το κράτος.
Η Μόσχα δεν έχει άλλες επιλογές από το να αυξήσει τις πωλήσεις ομολόγων, καθώς τα αποθεματικά της έχουν μειωθεί σημαντικά και το έλλειμμα του προϋπολογισμού διευρύνεται, συνδεόμενο με την αύξηση 30%-60% στις στρατιωτικές δαπάνες και την πτώση των εσόδων από εμπορεύματα, όπως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Οι στρατιωτικές δαπάνες της Ρωσίας ανήλθαν στο 7,3% του ΑΕΠ φέτος, με 2,2 ποσοστιαίες μονάδες να μην σχετίζονται με τον πόλεμο στην Ουκρανία, όπως δήλωσε ο υπουργός Άμυνας Αντρέι Μπελούσοφ σε συνάντηση με τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Οι συνολικές αμυντικές δαπάνες υπερβαίνουν τον αρχικό στόχο του προϋπολογισμού, φτάνοντας περίπου τα 15,8 τρισ. ρούβλια, συμπεριλαμβανομένων περίπου 11 τρισ. ρουβλίων που δαπανήθηκαν για την εισβολή στην Ουκρανία. Αν και οι δαπάνες για την άμυνα αναμένονται σταθερές τα επόμενα τρία χρόνια, το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους θα συνεχίσει να αυξάνεται, ξεπερνώντας τη σωρευτική αύξηση των στρατιωτικών δαπανών από την αρχή του πολέμου το 2022.
Το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους είναι πλέον διπλάσιο σε σχέση με πριν από τον πόλεμο και ήδη υπερβαίνει τις δαπάνες του προϋπολογισμού για την υγεία και την εκπαίδευση. Από το επόμενο έτος, αναμένεται να ξεπεράσουν τις αθροιστικές δαπάνες για την υγεία και την εκπαίδευση, αποτελώντας το τέταρτο μεγαλύτερο κονδύλι του προϋπολογισμού μαζί με την εθνική ασφάλεια. Οι δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους αναμένονται να αυξηθούν κατά σχεδόν 40% φέτος και περισσότερο από 20% τον επόμενο χρόνο.
Οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει ο προϋπολογισμός της Ρωσίας για τα επόμενα χρόνια είναι πολλοί: χαμηλότερα από το αναμενόμενο έσοδα λόγω των χαμηλότερων τιμών του πετρελαίου, το ισχυρό ρούβλι, η ανάπτυξη που κινείται κάτω από τις προβλέψεις καθώς η οικονομία επιβραδύνεται, και οι υψηλότερες δαπάνες που σχετίζονται με στρατιωτικές επιχειρήσεις. Ενδεχομένως να δούμε αλλαγές στην νομισματική πολιτική της κεντρικής τράπεζας, καθώς δεν υπάρχει βεβαιότητα για την κατεύθυνση του πληθωρισμού το επόμενο έτος.
Αν και το χρέος της Ρωσίας αυξάνεται πιο γρήγορα από τα σχέδια της κυβέρνησης, παραμένει ένα από τα χαμηλότερα στον κόσμο, με το λόγο χρέους προς ΑΕΠ να είναι κάτω από το 20% τα επόμενα τρία χρόνια, γεγονός που αφήνει περιθώρια για περαιτέρω αύξηση, σύμφωνα με οικονομολόγους.