Το 2025 φεύγει αφήνοντας πίσω του ένα ενεργειακό τοπίο γεμάτο αντιφάσεις. Από τη μία, η παγκόσμια ζήτηση πέφτει κάτω από το βάρος μιας ασθενούς οικονομίας. Από την άλλη, νέες γεωτρήσεις προστίθενται στον χάρτη με ρυθμό που η αγορά δυσκολεύεται να απορροφήσει. Το αποτέλεσμα είναι ένας κλάδος που δείχνει να χάνει σταθερά ύψος, με όλο και περισσότερες ενδείξεις πως το 2026 θα είναι η χρονιά όπου οι τιμές του αργού μπορεί να γραφτούν σε ιστορικά χαμηλά.
Οι εκτιμήσεις της Trafigura, σύμφωνα με το Business Insider, μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες εμπορίας βασικών εμπορευμάτων στον κόσμο, δεν αφήνουν περιθώριο παρερμηνειών: η «κατρακύλα» στις τιμές του πετρελαίου δύσκολα θα ανακοπεί. Το 2025 μπορεί να έφερε πίεση στις διεθνείς αγορές, όμως ο νέος χρόνος προμηνύει ακόμη πιο έντονη αστάθεια. Το 2025 έκλεισε με πτώση 16%, με το Brent να καταγράφει τη χειρότερη χρονιά από το 2020.
Η εικόνα της αγοράς φέτος υπήρξε απογοητευτική για τους παραγωγούς και ανακουφιστική για όσους ποντάρουν σε χαμηλότερο ενεργειακό κόστος. Το Brent Crude έχασε περίπου 16% της αξίας του, οδηγώντας τις διεθνείς τιμές στο πιο ασθενές επίπεδο από την περίοδο της πανδημικής κρίσης.
Η αναιμική παγκόσμια οικονομία συμπίεσε τη ζήτηση, ενώ η εντυπωσιακή επέκταση των έργων εξόρυξης σε διάφορες περιοχές του πλανήτη δημιούργησε μια κατάσταση υπερπροσφοράς. Όπως αναδεικνύει η Trafigura, τα μεγάλα νέα πετρελαϊκά projects που ενεργοποιούνται σταδιακά—ιδίως στη Βραζιλία και στη Γουιάνα—επιτείνουν τη διαφορά μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης, ασκώντας καθοδική πίεση στις τιμές. Το αποτέλεσμα είναι μια αγορά που μοιάζει ολοένα και πιο «βαριά», με τάσεις που δύσκολα αναστρέφονται μέσα στο επόμενο διάστημα.
Η Κίνα παραμένει ο μεγαλύτερος εισαγωγέας πετρελαίου παγκοσμίως, όμως η δυναμική της αγοράς της αλλάζει ριζικά. Ο τεράστιος στόλος ηλεκτρικών οχημάτων της χώρας μειώνει θεαματικά την ανάγκη για βενζίνη. Για μια αγορά συνηθισμένη να «τρέφεται» από την αδιάκοπη κινεζική κατανάλωση, αυτή η εξέλιξη αποτελεί καμπή. Την ίδια ώρα, τα χαμηλά επίπεδα τιμών προσφέρουν στην Κίνα την ευκαιρία να ενισχύσει τα στρατηγικά της αποθέματα, διατηρώντας έτσι μια επιθετική πολιτική προμηθειών που επηρεάζει τις παγκόσμιες ισορροπίες.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το ενεργειακό αφήγημα έχει σαφή πολιτική διάσταση. Η κυβέρνηση επιδιώκει διατήρηση των τιμών σε χαμηλά επίπεδα, ώστε να περιοριστούν οι πληθωριστικές πιέσεις. Παράλληλα, ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει επαναφέρει το δόγμα «drill, baby, drill», πιέζοντας για αύξηση της εγχώριας παραγωγής. Η αμερικανική αγορά παραμένει από τις πιο καθοριστικές: όταν οι ΗΠΑ «φουλάρουν» γεωτρήσεις, η προσφορά αυξάνεται σημαντικά, επηρεάζοντας τις διεθνείς τιμές—ιδίως όταν συνοδεύεται από αδύναμη ζήτηση σε άλλες μεγάλες οικονομίες.
Τα οικονομικά αποτελέσματα της Trafigura αποτυπώνουν ξεκάθαρα τις συνθήκες της αγοράς. Η εταιρεία κατέγραψε καθαρά κέρδη 2,7 δισ. δολαρίων για το οικονομικό έτος που έληξε τον Σεπτέμβριο—ελαφρώς μειωμένα σε σχέση με το προηγούμενο έτος, αλλά στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας πενταετίας. Οι επιδόσεις της επηρεάστηκαν άμεσα από την πτώση των περιθωρίων στην ενέργεια, σε αντίθεση με τον τομέα των μη σιδηρούχων μετάλλων όπου η εταιρεία είχε μια χρονιά-ρεκόρ.
Το πιο ανησυχητικό στοιχείο για την αγορά είναι η εκτίμηση ότι η προσφορά θα συνεχίσει να υπερβαίνει τη ζήτηση. Όπως είχε προβλέψει ο Μπεν Λάκοκ, επικεφαλής εμπορίας πετρελαίου της Trafigura, οι τιμές ενδέχεται να πέσουν κάτω από τα 60 δολάρια το βαρέλι. «Υποψιάζομαι ότι θα φτάσουμε στα 50 δολάρια κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς», είχε σημειώσει.
Οι τιμές του πετρελαίου το 2025 κινήθηκαν καθοδικά, και οι ενδείξεις δείχνουν πως η πορεία αυτή δεν έχει ολοκληρωθεί. Το 2026 αναμένεται να φέρει νέες πιέσεις, ενώ η αγορά πετρελαίου μοιάζει να βρίσκεται σε μια από τις πιο ασταθείς φάσεις των τελευταίων ετών. Ο συνδυασμός υπερπροσφοράς, εξοικονόμησης καυσίμων μέσω ηλεκτροκίνησης και επιθετικών στρατηγικών παραγωγής δημιουργεί ένα περιβάλλον όπου το παλιό «καθεστώς» υψηλών τιμών δεν μπορεί να επιστρέψει σύντομα—αν μπορεί να επιστρέψει καθόλου.